3329132883

Marek Bodziany

utrzymania ładu społecznego i pokoju na świecie, w którym w ostatnich latach uwidoczniły nowe, jakże niebezpieczne zjawiska społeczne wyrastające na niwie nierówności społecznych oraz historycznie ugruntowanych uprzedzeń.

Szczególne znaczenie armii uwidoczniło się po zakończeniu II wojny światowej, kiedy to diametralnie zmienił się układ sił politycznych na świecie, spolaryzowanym przez nowe zagrożenia dla ludzkości. Wyścig zbrojeń państw Układu Warszawskiego i Paktu Północnoatlantyckiego wpłynął na zmianę definicji wojny, a tym samym na zmianę filozofii postrzegania pokoju i bezpieczeństwa. Przewartościowane zostały również zapisy „Karty Narodów Zjednoczonych”, które nie przystawały już do ówczesnych potrzeb i interesów państw - członków Rady Bezpieczeństwa ONZ¹⁹. Jak się okazuje wyścig zbrojeń i dwubiegunowość świata, paradoksalnie stanowiły w tym okresie specyficzną formę gwarancji bezpieczeństwa globalnego. Brak jaskrawo zarysowanych luk technologicznych pomiędzy USA i Związkiem Radzieckim w dziedzinie militarnej spowodował swoisty pat polityczno - militarny w sferze globalnej, co w konsekwencji doprowadziło do wykreowania tzw. polityki wzajemnego zastraszania. Taki stan rzeczy utrzymywał się do końca lat 80. minionego wieku, czyli do upadku Muru Berlińskiego, którego zburzenie stało się symbolem nowej ery wolności, pokoju globalnego, integracji, a tym samym doprowadziło do swobodnej, niejednokrotnie niekontrolowanej dyfuzji kultur. Ta ostatnia sfera okazała się znamienna w skutkach, ponieważ doprowadziła do powstawania ognisk zapalnych w skali mikro, które dość łatwo mogły się przeistoczyć w konflikty lokalne, a nawet regionalne.

Wraz z rozpadem dwubiegunów ości świata, który w ocenach współczesnych naukowców był jednym z czynników określanych miarą zwrotnych punktów historii ludzkości²⁰, zmieniło swój wymiar również bezpieczeństwo globalne, jak również zmienił się międzynarodowy ład społeczny we wszystkich obszarach życia zbiorowości²¹. Zmierzch i upadek totalitaryzmu w Związku Radzieckim, odbił swoje piętno na innych ustrojach totalitarnych pozostających pod wpływem ZSRR. Konsekwencją było zachwianie równowagi społecznej i gospodarczej w niektórych regionach naszego globu. Niemniej jednak, w obliczu nowej sytuacji polityczno - militarnej, świat ogarnęła - podobnie, jak po zakończeniu

¹⁹    W systemie tym najważniejszą rolę ma do spełnienia Rada Bezpieczeństwa. W jej skład wchodzi 5 stałych członków (Chiny, Francja, Federacja Rosyjska, Wielka Brytania i USA) oraz 10 członków niestałych, wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne na dwuletnie kadencje. Zgodnie z art. 24 Rada Bezpieczeństwa ONZ ponosi główną odpowiedzialność za utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

²⁰    M. Bodziany, Socjologiczny dylemat bezpieczeństwa narodowego w kontekście zmiany społecznej i wielokulturowości, [w:] D. Czajkowska - Ziobrowska, A. Zduniak (red.) Edukacja dla bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo regionalne - wyzwania edukacyjne, Wyd. WSB w Poznaniu, Poznań 2008, s. 499.

²¹    E. Rokicki, Organizacja Narodów Zjednoczonych w systemie światowego bezpieczeństwa, Wyd. AON, Warszawa 1994, s. 13.