3623316755

niewłaściwą strukturą organizacyjną, a właściwie jej brakiem oraz polityką fiskalną państwa obciążającą zysk (po opłaceniu podatku dochodowego) - nadmiernymi podatkami, co dokonuje się wyłącznie kosztem amortyzacji i obniżania funduszy przedsiębiorstw.

Sytuacja ekonomiczno-finansowa

Syntetyczne zmiany stanu ekonomicznego hutnictwa żelaza i stali w okresie lat 1990-1993 ujmuje poniższe zestawienie:

	1990	1991	1992	1993
Wynik finansowy brutto	♦ 105	- 1.3	- 1.8	♦ 0.7
Podatek dochodowy	3.9	0.8	0.8	0.4
Dywidenda	1.3	1.4	1.2	0.8
PPWN i inne	0.8	1.0	0.2	0.7
Wynik finansowy netto	♦ 4.5	- 4.5	- 4.0	• 1.2

W ocenie powyższych wyników ekonomicznych (aczkolwiek wykazujących tendencję poprawy) należy uwzględnić bilans zobowiązań (ok. 24,7 bln zł) i należności (ok. 15,2 bln zł), który posiada nadwyżkę zobowiązań (wobec partnerów handlowych i budżetu) w wysokości ok. 9,5 bln. zł.

Wśród 23 zakładów hutniczych - w 17 zobowiązania przekraczają należności, a 13 zakładów posiada ujemny wynik finansowy netto.

Przy bardzo niskiej rentowności istnieje konieczność korzystania z kredytowania kapitału obrotowego co pogarsza sytuację ekonomiczną hutnictwa. Wynika to ze wzrastających zobowiązań przy jednoczesnym wzroście strat nadzwyczajnych wynikających głównie ze wzrostu kosztów spłat oprocentowania.

W 1993 r. straty te wynosiły ok. 900 mld. zł (przy deficycie netto 1,2 bln. zł.).

W przedstawionej sytuacji hutnictwo krajowe dla poprawy swej efektywności produkcji oraz dostosowania się do zasad gospodarki rynkowej (sprostania wymogom konkurencji) winno przeprowadzić w najbliższych latach kosztowny, aczkolwiek niezbędny proces głębokiej restrukturyzacji, który będzie możliwy wyłącznie przy aktywnym zaangażowaniu się weń Rządu poprzez stworzenie mechanizmów pozwalających na gromadzenie odpowiednich środków finansowych.

Restrukturyzacja techniczno-produkcyjna

Proces głębokiej transformacji z gospodarki centralnie planowanej spowodował m.in. niekorzystny dla hutnictwa polskiego spadek krajowego popytu na wyroby hutnicze, który zostaje pogłębiony ograniczeniami eksportowymi, zwłaszcza do krajów UE, gdzie również notuje się pewne zjawiska recesyjne — aczkolwiek ich przyczyny, skala i znaczenie dla gospodarek poszczególnych krajów są różne.

Hutnictwo polskie posiada opracowany przez Konsorcjum firm kanadyjskich i przyjęty przez Rząd RP jako strategia kierunkowa sektorowy program restrukturyzacji zakładający m.in.:

•    ograniczenie produkcji stali do ok. 10 min t/rok (przy zachowaniu zdolności produkcyjnej w ilości ok. 11,7 min t/rok),

•    ograniczenie produkcji wyrobów walcowanych do ok. 8-8,5 min t/rok oraz szereg innych warunków (np. udział stali stopowych , rur).

Dla porównania w 1980 r. hutnictwo polskie wyprodukowało 19,5 min t stali, a jej produkcja w 1993 r. wyniosła 9,86 min t.

Głównym celem zrestrukturyzowanego hutnictwa polskiego jest zabezpieczenie potrzeb odbiorców krajowych, poprawa efektywności produkcji, zmniejszenie uciążliwości ekologicznej przy jednoczesnym stworzeniu warunków sprostania konkurencji.

Problematyka restrukturyzacji w aspekcie techniczno-produkcyjnym sprowadza się głównie do:

likwidacji przestarzałych, nieefektywnych i ekologicznie szkodliwych wydziałów oraz linii produkcyjnych, a zwłaszcza wielkich pieców, stalowni martenowskich, walcowni wstępnego przerobu, walcowni bruzdowych, rur i blach grubych. Przykładem mogą tu być likwidacje w hutach Bobrek, Florian, Zawiercie, Jedność, Bankowa,

inwestycji - budowy nowych obiektów i modernizacji niektórych istniejących. Do ważniejszych przewidywanych przedsięwzięć w tym zakresie należą:

wdmuchiwanie pyłu węglowego do wielkich pieców,

instalacja urządzeń do obróbki pozapiecowej stali,

instalacja urządzeń ciągłego odlewania stali,

modernizacja kompleksu walcowni blach gorąco i zimno walcowanych,

budowa walcowni rur, walcowni bruzdowej stali stopowych,

docelowa budowa nowego komplesu COS -walcownia blach (np. system CSP),

modernizacja szeregu wydziałów istniejących.

Restrukturyzacja hutnictwa, a zwłaszcza likwidacje, ograniczenie wielkości produkcji, zmiany organizacyjne itp. spowodują zmniejszenie zatrudnienia z ok. 110 tys. do ok. 40 tys. pracowników.

Problemy te wystąpią głównie w regionie województwa katowickiego (nabiera to szczególnego znaczenia w powiązaniu ze zmianami w przemyśle górnictwa węglowego).

Realizacja tak pomyślanego procesu restrukturyzacji hutnictwa, wg ocen autorów programu sektorowego i Banku Światowego, wymaga poniesienia nakładów w wysokości ok. 4,5 mld USD, w tym na przedsięwzięcia inwestycyjne ok. 1,8 mld USD w okresie 10 lat, tj. w latach 1993-2002 oraz ok. 300 min USD na restrukturyzację zatrudnienia.

140

„Materiały Ogniotrwałe" Nr 4/94