365605611

40. kredyty uzyskiwały głównie kraje zachodnioeuropejskie, a w pierwszej połowie lat 50. kraje pozaeuropejskie¹⁶.

Na niską aktywność kredytową MFW w pierwszych latach funkcjonowania wpływ miało kilka czynników. Po pierwsze, MFW bardzo ostrożnie udzielał kredytów, gdyż obawiał się, że przy ogromnych zniszczeniach wojennych, zasoby Funduszu mogłyby zostać wykorzystane niezgodnie z jego celami statutowymi. Po drugie, ograniczona działalność kredytowa MFW była konsekwencję pomocy jaką kraje Europy Zachodniej otrzymały od Stanów Zjednoczonych w ramach Planu Marshalla. Łączna suma pomocy udzielonej w ramach Planu Marshalla osiągnęła wartość 13,6 mld USD. Pomoc ta pozwoliła na częściowe ograniczenie występującego powszechnie po wojnie tzw. „głodu dolarowego”. Po trzecie, niewielkie rozmiary pomocy Funduszu wynikały z działalności Europejskiej Unii Płatniczej, której funkcjonowanie w latach 1950-58 umożliwiało kompensatę znaczącej części nadwyżek i deficytów płatniczych krajów Europy Zachodniej, ograniczając tym samym zapotrzebowanie ze strony tych krajów na środki płatnicze³⁷.

Przełomowym punktem w działalności kredytowej Funduszu był rok 1956 i związany z nim kryzys sueski. Wojna o Kanał Sueski oznaczała poważne konsekwencje finansowe dla wszystkich zaangażowanych bezpośrednio w ten konflikt krajów. W obliczu pogarszającej się sytuacji płatniczej Wielka Brytania, Francja, Izrael i Egipt zwróciły się do MFW z prośbą o pomoc. Wielka Brytania uzyskała możliwość zakupu 1300 min USD, Francja 262,5 min USD, Egipt 30 min USD, a Izrael 3,75 min USD. Dla Wielkiej Brytanii udziałowa kwota w MFW była równa 1300 min USD, Francji 525 min USD, Egiptu 60 min USD, Izraela 7,5 min USD. Efektem kryzysu sueskiego stała się pierwsza większa fala zakupów w Funduszu³⁸.

Na początku lat 60. pojawiły się poważniejsze zakłócenia w funkcjonowaniu systemu z Bretton Woods. Coraz częściej zdarzały się wielkie spekulacje walutowe. Były one konsekwencją chronicznych braków równowagi płatniczej niektórych krajów oraz rosnącej mobilności kapitałów prywatnych. Szczególnie silna presja występowała na dewaluację funta sterlinga. Wielka Brytania, która w okresie funkcjonowania systemu z Bretton Woods była emitentem najważniejszej po dolarze USA waluty rezerwowej,

³⁶ AJ. Klawe, A. Makać, Zarys międzynarodowych stosunków ekonomicznych, PWN, Warszawa, 1987, s. 308, cyt. za T. Michałowski, Pomoc kredytowa MFW w świetle przemian zachodzących w gospodarce światowej, op. cit. 3

'⁷T. Michałowski, Pomoc kredytowa MFW w świetle przemian zachodzących w gospodarce światowej, op. cit., s. 3

³⁸ J.M. Boughton. Northwest ofSuez: The 1956 Crisis and the IMF, op. cit., S. 6.

15