B

SAMOLOT

MYŚLIWSKI

Me -109 E

Opracowanie graficzne i opisowe BOHDAN WASI AK — ŁÓDŹ

W pierwszej połowie lat trzydziestych zakończyła się w Europie era myśliwskich dwupłatów. Marginalny poprawą osiągów dało instalowanie silników wielkich mocy, Jak w przypadku Fiata CR 4ZB, bądź zastosowanie wciąganego podwozia w radzieckim 1-153; dwupłaty były jednak nie rozwojowe. Prawie równocześnie, w Uczących nę militarnio krajach powstawały nowe konstrukcje lotnicze — dolnopłaty myśliwskie. W Anglii — Hawker Hurrica-nc ł Vlckors Spitfire, we Francji — Morane MS-405, w ZSRR — Polikarpów r-łQ Nie mogły pozostać w tyle zo innymi hitlerowskie Niemcy, któro po przejęciu władzy przez nazistów przygotowywały się do rewanżu za klęskę w 1018 roku.

Prototyp BF 109 konstrukcji prof. W. Meseerschmlttn odbył rwój pierwszy lot w 1Ó35 roku zwyciężając w konkurencji z Innymi firmami, takimi jak: Heinkcl He Ul Arado Ar 80 1 Kocke-Wul/ FW 138. Plor-wsze wersje wypróbowano s duiym powodzeniem w walkach w Hiszpanii, aczkolwiek z uwagi na brak odpowiedniego silnika osiągi ich nie były imponujące. Dopiero zastosowanie silników firmy Daimlor Benz uczyniły z Me 109 groźne narządzie wojny. Dla wyjaśnienia podają. Iż od 1939 raku samoloty produkcji zakładów Bayeriache Flugzougwor-ke, w skrócie BF przyjęły nazwą Ich twórcy Willi Messerschmittn — Me.

O wysokich walorach Me 100 świadczy fakt, ii kolejne Jego wersje E. F, G, H 1 K, stale udoskonalane, brały udział w walknch do końca II wojny Światowej.

Ciekawostką Jest. xe Jedynym naprawdę poważnym przeciwnikiem

Me 100 był brytyjski Supermarinc Spitfire. który w kolejno udoskonalonych wersjach na ogół zawsze, aczkolwiek marginalne, górował nad Messerschmlttem. Był on również głównym przeciwnikiem naszych pilotów, biorących udział w Bitwie o Anglię.

Reasumując, był to dobry samolot, silnie uzbrojony, doskonały w manewrze pionowym 1 prawidłowy w pilotnżu. Z ważniejszych wad należy wymienić stosunkowo mały zasięg (wszystkie wersje) i przenikanie gazów prochowych z działka do kabiny, co przy użyciu maski tlenowej nie minio większego znaczenia.

Przeprowadzone przez brytyjcryków badania porównawcze wykazały, że na wysokości 3 tys, m, przy szybkości 4SÓ km/h, promień skrętu wynosił odpowiednio dla: Hurrlca-ne I — 270 m. Spitfire 1 — 245 m, Me 109 E - 230 m i Mc 110 — 370 m (wg Profile Puhłications Nr 111).

n*ne liihtycsno^ujctonlcau:

rozpiętość Oluftoilć pow. nelna masa własna start, ptędlcadć na wy». i ty*, m. TUffitlt pułap

y.iu)

!«.«

JW10

J<30

MO łim/n 0«Q 10 500

tmpęd — It «yJ. allnldi wUllaeny (oil-

WSKAZÓWKI OGOLNE

Model Jest stosunkowo łatwy do wykonaniu, aczkolwiek pewne fragmenty mogą przysporzyć trochę kłopotów. Dotyczy to szczególnie prawidłowego montażu dwóch przednich segmentów kadłuba oraz wykonania wyposażenia kabiny, w wersji oszklonej. Podstawowe przykazania to: znehowanie dużej dokładności przy wycinaniu, staranne formowanie elementów przed sklejeniem. uważno dopasowanie do siebie poszczególnych detali. A w ogóle to pospiech jest wrogiem dokładności. Autorowi, który ma już pewną praktykę, prawidłowe wykonanie Amlgln zabrało cały dzień próby.

Odrębną sprawą są kleje, których dla prawidłowego wykonania modelu potrzebne są trzy, n nawet cztery rodzaje. Pierwszy to Butapren łub Pronlkol, czyli kleje chlorok&u-acukowe, druga grupa to kleje oi-trocfllulozowe, jak: Hermo!, Uniwersał i inne. trzecia to Wikol bądi podobne emulsyjne i na koniec żywice chemoutwardzalne. Każdy z nich ma swoiste cechy, których me zastąpi inny. Można oczywiście poprzestać tylko na Butaprenie, ale Wówczas efekt końcowy będzie znacznie skromniejszy.

Z matoriałów dodatkowych niezbędne są: tektura o grubości ok. 1 mm, drut stalowy 0,5—0,8 mm, kawałek celuloidu 1 kalka techniczna. Niezbędne narzędzia tor ostre nożyczki, płaskie szczypce, linijko oraz żyletka.

Mniej zaawansowanym odradzam budowę kabiny oszklonej z wyposażeniem oraz wypuszczonego podwozia — wymagn to sporo doświadczenia.

— o działka 20 mm ipo 011 naboi) w skrzydłach