B (47)

RADZIECKI NADBŹWIĘKOWY SAMOLOT KOMUNIKACYJNY TU -144

Opracowanie graficzne i opisowe BOHDAN WASIAK - ŁÓDŹ

W pogodny, słoneczny sierpniowy dzień 1971 r. warszawiacy przystawali na ulicach, kierując swój wzrok ku niebu, skąd dochodził dziwny łoskot. Niebawem ukazał się samolot o nie spotykanych dotychczas kształtach. Ci, co czytali prasę, wiedzieli, że był to pokazowy lot radzieckiego samolotu komunikacyjnego Tu-144. Samolot lecąc z Salonu Lotniczego w Paryżu miał międzylądowanie w Warszawie, co pozwoliło na wykonanie tego nadzwyczajnego lotu.

Co warto wiedzieć o tym współczesnym samolocie komunikacyjnym? Został on zaprojektowany i Obudowany w ZSRR pod egidą głównego konstruktora Aleksie ja Tupolewa. Przeanalizowano ponad sto różnych wariantów, nim zdecydowano się na tę właściwą wersję konstrulfpyjną. Okazało się, że wybrano trafnie i w ten sposób powstał pierwszy w świecie po-naddźwiękowy samolot komunikacyjny. W dniu 31 grudnia 1968 r. samolot sterowany przez pilota doświadczalnego, Edwarda Leliana, odbył swój pierwszy lot. Ten doświadczalny lot oznajmił światu o nowej możliwości komunikacji lotniczej na współczesnym samolocie, zdolnym do osiągnięcia prędkości ponaddźwiękowej wynoszącej 2500 km/godz., mogącym lecieć na wysokości 20 000 metrów, a przy tym zabierającym na swój pokład 120 pasażerów i pokonywaj ącym odległość 6500 km.

Francja wraz z Wielką Brytanią również przystąpiły do budowy podobnego samolotu o nazwie „Concorde”. Przemysł radziecki w swoich poczynaniach był szybszy. Zbudowany samolot komunikacyjny Tu-144 już w dniu 5 czerwca 1969 roku na wysokości 11 tys. metrów pokonkł barierę dźwięku, stał się tym samym pierwszym samolotem w świecie o tych osiągach. „Concorde” dokonał tego jesienią 1969 roku.

Nieco tajemnic technicznych

Samolot Tu-144 napędzany jest czterema silnikami umieszczonymi centralnie pod kadłubem, w odróżnieniu od „Concorde”, w którym silniki umieszczone zostały pod skrzydłami. W radzieckim rozwiązaniu konstrukcyjnym łatwiej jest wybrnąć w trudnej sytuacji w momencie awarii jednego silnika, gdyż pozostałe silniki stwarzają możliwość łatwiejszego kontynuowania dalszego lotu i utrzymania pożądanego kierunku lotu.

Golenie podwozia Tu-144 składają się w kierunku lotu w skrzydła. Kabina pasażerska posiada po pięć foteli w rzędzie. Konstruktorzy pomyśleli również o pasażerach, umożliwiając oglądanie pięknych widoków z tak dużych wysokości* W samolocie bowiem zaprojektowano monolityczną płytę okienną, co jest nieznanym dotychczas, nowym rozwiązaniem konstrukcyjnym. Ażeby zapewnić doskonałość w locie, samolot wyposażony został w nowoczesną aparaturę pomiarową i kontrolną. Jak się okazało w praktyce, sterowanie samolotem komunikacyjnym, osiągającym ponaddźwiękową prędkość przy tego rodzaju aparaturze nie jest wcale trudne, gdyż w wykonywaniu wielu czynności zastępują pilota specjalne automaty. Konstruktorzy ciekawie rozwiązali problem zbiorników paliwa, któ^e są umieszczone , w płatach samolotu w postaci kesonowych zbiorników, jak również sterów, gdzie brak zupełnie sterów poziomych. Rolę ich pełnią tzw. elewony (sterolot-ka — usterzenie kombinowane, spełniające jednocześnie funkcję lotki i steru wysokości).

Tu-144 to na pewno samolot jutra, który rozwiąże problem komunikacji lotniczej w dobie atomu. Przy tego rodzaju konstrukcji samolotu trudność pokonywania dużych odegłości przestała istnieć. Pasażerowie lecąc tym samolotem z ponaddźwiękową prędkością mają zapewniony należyty komfort podróży. Jest to szczyt techniki osiągnięty przez konstruktorów radzieckich, podziwiany pfrzez cały świat. Walory samolotu ' doceniane