34375

1. Zarządzanie przez cele

Technika tego zarządzania została zainicjowana w połowie lat 50- tych w USA i J.W. Humble a z Wielkiej Brytanii. Obecnie w krajach wysoko rozwiniętych i uprzemysłowionych około 30- 50% przedsiębiorstw skłania się ku stosowaniu tejże metody. Według H. Bienioka metoda ta jest bardzo wartościowa, a wzbogacona elementami innych technik staje się niezwykle użyteczna. Filozofia metody zarządzania przez cele zakłada, że „do najcenniejszych, a zarazem najmniej wykorzystywanych zasobów przedsiębiorstwa przesądzających o jego wynikach należy motywacja i aktywność załogi, a zwłaszcza kadry kierowniczej"^{1 2 3}.

Zdaniem A. Chauweta ideą przewodnią techniki zarządzania przez cele jest określenie wspólnych celów dla całej organizacji, wspólne ustalanie mierników ocen oraz wspólne przeglądy działalności firmy. Ważną bez wątpienia sprawą, jak podkreśla autor jest uczestnictwo całej załogi w określaniu celów przedsiębiorstwa. Dużą rolę odgrywa więc zaangażowanie poszczególnych jednostek organizacyjnych. Współuczestnictwo w wytyczaniu celów pobudza motywację ludzi,    a jednocześnie zobowiązuje do większej

odpowiedzialności za realizacje obranych celów. Kadra kierownicza powinna przy tym nie zapominać, że nie tylko ona pracuje na rzecz przedsiębiorstwa. Pod sobą ma jeszcze kierowników niższego szczebla i ich podwładnych. Dlatego nikt nie powinien narzucać celów innym, lecz wspólnie, w drodze negocjacji ustalić taki zestaw celów, które podwładni będą w stanie osiągnąć. Jak potwierdzono naukowo podwładni, którzy współuczestniczą w określaniu celów uzyskują lepsze wyniki od tych, którym te cele są narzucone. Zarządzanie przez cele jest narzędziem motywacji i integracji przełożonych i podwładnych, pobudza do dalszego działania na rzecz rozwoju przedsiębiorstwa, do przyjęcia postawy aktywnej i zdecydowanej.    W

zarządzaniu przez cele każdy powinien dawać z siebie jak najwięcej⁴.

Cele mają kluczowe znaczenie dla skuteczności organizacji i spełniają szereg funkcji. Organizacje mogą mieć kilka różnych rodzajów celów, dlatego też kierownicy starają się tak zarządzać, aby je wszystkie osiągnąć. Ustalanie celów wymaga przede wszystkim zaangażowania wielu menedżerów, którzy mają za zadanie sporządzić plan zadań poszczególnych komórek organizacyjnych, aby mogły one sprawnie funkcjonować przy realizacji obranych celów. Cele    w działalności organizacji spełniają szereg funkcji.

K. Perechuda wymienia najważniejsze z tych funkcji³:

cele stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działania ludzi pracujących w organizacji. Wytyczone cele pozwalają wszystkim zrozumieć, dokąd organizacja zmierza    i dlaczego osiągnięcie danego celu jest tak ważne;

2

1

H. Bieniok, Metod)' sprawnego zarządzania. Agencja Wydawnicza „Placet”. Warszawa 1999, s. 162.

2

'A. Chauwet, Metod)- zarządzania: przewodnik. Agencja Wydawnicza „Połtext", Warszawa 1997, s. 32-35.

3

K. Perechuda, Nowoczesne metody zarządzania firmą AE, Wrocław 1994