3574672153

1 24 _ 4. Biograficzne uwarunkowania.

Marek: A największa klęska, że po prostu dalej mam to „magister" i coś tam ucieka, że nie mam czasu na dokończenie jednego, drugiego artykułu i tu czuję pewien niedosyt, dyskomfort, że nie skończyłem tego tą pracą i tym studium doktorskim.

Podobne uczucie dyskomfortu werbalizują ci nauczyciele, którzy poświęcając obowiązkom zawodowym swój czas wolny, nie zdążyli zrealizować dotąd planów zawodowych niezwiązanych bezpośrednio ze szkołą. Przesuwają zatem plany realizacji „dzieła życia” na dalsze lata aktywności zawodowej lub emeryturę.

4.2.6. Dotychczasowa droga zawodowa a wizja dalszego rozwoju

W trakcie drogi zawodowej (i życiowej) świadomie lub nieświadomie dokonujemy oceny swoich dotychczasowych działań i wyznaczamy pewne standardy na przyszłość. Zatem w części podsumowującej wywiad zapytałam respondentów o to, jak, używając metafory drogi, opisaliby swój rozwój zawodowy? Uzyskane odpowiedzi pozwalają opisać rozwój zawodowy nauczycieli jako: „drogę z mapą” lub „drogę bez mapy”, a także jako „drogę prostą, ciągłą” lub „drogę krętą, przerywaną”.

Egzemplifikacją „drogi z mapą” są biografie Marka i Ewy. Opisują swój rozwój w kategoriach „jedności” (działań), „prostej drogi”. Obydwoje wybrali zawód z przekonaniem, że chcą być nauczycielami, mieli zresztą doświadczenia pedagogiczne, które pozwoliły im na świadomy wybór:

Marek: To, że rodzice uczyli, to, że poszedłem pracować do szkoły zawodowej, potem dopiero do liceum, to był rozwój i jak zostałem kuratorem, ta przygoda w kuratorium, to, że nigdy nie zrywałem kontaktu z uczelnią, to pilotowanie, to tworzy jakąś jedną całość.

Ewa: Moja droga? Bardzo prosta, ja nigdy nie miałam innego marzenia, niż żeby pracować w szkole i gdybym miała wybrać, wybrałabym jeszcze raz ten zawód. Nigdy bym nie powiedziała, że źle wybrałam i spełniłam się. Tak, że pełna satysfakcja, pełne zadowolenie.

Przeciwnie, opowieść Hanny sugeruje realizację drogi zawodowej „bez mapy”. Hanna nie wybrała zawodu z przekonania, lecz — jak sama określa — „uciekła” przed odpowiedzialnością (otrzymała propozycję pracy na uczelni). Starała się później sumiennie realizować rolę nauczyciela,