ma nawrócić na wiarę katolicką”. To prawda, że naród nasz miał liczne takie posłannictwa, ale zawsze płacił za to kajdanami. Jedno tylko mamy posłannictwo — dobrze czynić dla narodu polskiego.
Zresztą czy potrzeba argumentować, b£ udowodnić, że dzisiejsza Rosja to nie Rosja dawnych carów? Musi tam coś być, musi być zadowolenie, musi być jedność ideałów, musi być uświadomienie tych walczących mas, musi być postęp ekonomiczny i społeczny. Ze skutków poznajemy przyczynę. Czy nie jest jasnem, że musiały zajść jakieś poważne zmiany, które uczyniły Rosję taką silną, tak zjednoczoną.
Jesteśmy narodem słowiańskim. Pierwszy raz w historii Europy narody słowiańskie mają sposobność polepszyć swoją dolę, swoje warunki życia i stanąć narowili z innemi narodami europejskimi. Nie szukajmy więc przyjaciół po dalekich gwiazdach, ale szukajmy ich na ziemi, blisko naszych granic. Mając przyjazne stosunki z Rosją, będziemy napew'-no mogli liczyć na życie w spokoju. •
Co do systemu wewnętrznego Polski, chcielibyśmy widzieć po wojnie w Polsce ustrój podobny do amerykańskiego, demokratyczno-parlamentamy. Co do religji, trzymajmy się wiary naszych ojców. Religijność Rosji zostawmy jej samej.
4. KATZ-SUCUY.
P.Z.P. I POLSKI RUCH DEMOKRATYCZNY
Motto: "Kto jak my wierzy w świętość celów, w sumienność zasad, i skuteczność środków naszych, czyje serce bije czysto dla Ojczyzny i ludzkości, niech wysiłki swoje z usiłowaniami łączy naszymi”.
Z manifestu Polskiego Towarzystwa Demokratycznego 1836 r.
Klęska wrześniowa ujawniła w całej jaskrawości moralną nicość, zgniliznę polityczną oraz bankructwo ekonomiczne systemu w Polsce panującego, wysuwając na pierwszy plan konieczność całkowitej przebudowy systemu gospodarczego, polityki zagranicznej a nawet strategji militarnej oraz likwidacji jego przeżytków wciąż w jawnych lub skrytych formach odrodzić się usiłujących.
16