16
■ Umowy o korzystanie z cudzych rzeczy, lub kapitałów (najem, dzierżawa, pożyczka, użyczenie)
■ Umowy o korzystanie z cudzych usług (umowa o pracę, o dziełu, zlecenia, pośrednictwa, przechowania, przyjęcia do hotelu)
■ Umowy o charakterze spekulacyjnym i losowym (umowę o spółki, renty, dożywocia, umowa gry i zakładu)
■ Umowy i czynności służące do zabezpieczenia zobowiązań (przekaz, ugoda, poręczenie)
• Koreferent projektu Ludwik Domański uważał, że podział umów1 w Kodeksie Zobowiązań opiera się na kryterium przedmiotowym - na cechach charakterystycznych poszczególnych umów:
o Umowy majątkowe (sprzedaż, darowizna zamiana) o Umowy o świadczenie usług
• Najwybitniejszy komentator Kodeksu Zobowiązań, guru francuskiej cywilistyki, jeden z najbardziej się liczących prawników w I połowie XX wieku (jego opinie były zwane „wyrokiem”) - Auril Mazeaud - zachwycał się polskim Kodeksem Zobowiązań. Upowszechniło to wiedzę o polskich cywilistach i rozpowszechniło polski Kodeks Zobowiązań. Charakteryzował umowy w sposób zbliżony do Romana Longchamps de Berier. Poszedł tropem najważniejszego z autorów' i ten pogląd Romana Longchamps de Berier należy uznać za najbardziej trafiły - był w końcu autorem kodeksu, a cala reszta to jest spekulacja.
• Podobna charakterystyk ę umów' po wojnie przedstawił Stefan Grzybowski. Stwierdzał podobieństwo do BGB.
• Kodeks Zobowiązań był jednym z najwybitniejszych osiągnięć polskiej cywilistyki i wkładem w europejskie prawo zobowiązań. Główni twórcy: Ernest Till. Roman Longchamps de Berier. Ludwik Domański (wychowany na szkole francuskiej). Henryk Konic.
• Twórcy kodeksu bardzo świadomie wybrali formę ewolucyjną - nie chcieli tworzyć od podstaw' całego prawa. To nie byłą prosta kompilacja - uwzględniano najnowsze trendy rozwojowe
• System niemiecki - przedmiotowy. System francuski - podmiotowy. Polski - system mieszany. Dzieło twórczo rozwijające ważne zasady i ważne założenia.
• Cechą charakterystyczną tendencja uspołeczniania prawa zobowiązań - ochrona strony słabszej ekonomicznie. Dano sędziemu wyraźną możliwość oceny rzeczywistego stanu i możliwość ingerencji w treść umowy -możliwość rozwiązania umowy.
• Podkreślenia wymagają wszystkie zasady. Uwzględniono także postęp techniczny i nowe środki komunikacji, nowe sposoby zawierania umów, nowe narzędzia - odejście od XIX wiecznych zasad i klasycznego prawa obligacyjnego. Nie dało się całkowicie tych zasad ominąć. Ograniczenia służące ochrony strony słabszej.
• Kodeks nie objął całego prawa obligacyjnego - ze względu na doniosłość społeczno-gospodarczą innych gałęzi i ich związek z innymi dziedzinami prawa podjęto taką decyzję.
• Po II wojnie światowej kodeks obowiązywał. Podlegał ujednolicaniu prawa w Polsce. Kilkakrotnie nowelizowany i zastąpiony kodeksem z 23.04.1964 roku. Uchylono jego moc obowiązującą, jednak wiele z tego dawnego kodeksu pozostało - wiele przepisów' skopiowano.
Prawo handlowe
• Pozostaje w związku z prawem obligacyjnym. Od XIX wieku zaczęto ujmować w formę odrębnych kodeksów'. Wzór francuskiego Codę de Commcrce - ważny moment rozwojowy prawa handlowego w Europie w ogóle.
• Na przełomie XIX i XX wieku odrębne kodeksy miały Niemcy, Austria, Węgry, Portugalia, Rumunia.
• W XX wieku z tego odrębnego kodyfikowania prawa handlowego rezygnowano. A przepisy prawa handlowego umieszczano w jednolitych kodeksach cywilnych. Wzorcem w łączania przepisów praw a handlowego do kodeksu cywilnego stała się Szwajcaria w 1907 roku, a także Wiochy.