369584170

WARSZTATY2003 z cyklu „Zagrożenia naturalne w górnictwie”

Przy założeniu, że zapotrzebowanie kopalń na materiał podsadzkowy kształtuje się na poziomie około 2,5 - 3,0 min m³/rok, ilość odpadów, jaką będzie można zagospodarować w technologii podsadzki zestalanej wyniesie około 2,2 - 2,6 min Mg/rok. Obecnie kontynuowane są prace mające za zadania doprowadzenie do wykorzystania odpadów flotacyjnych do podsadzania wyrobisk.

4.1.5. Zastosowanie odpadów flotacyjnych w budownictwie hydrotechnicznym

Przeprowadzone do tej pory badania pozwoliły na zastosowanie odpadów flotacyjnych na dużą skalę w budownictwie hydrotechnicznym. Obecnie, ponad 70 % ilości produkowanych odpadów^: flotacyjnych wykorzystywanych jest do rozbudowy składowiska Żelazny Most". Frakcja gruboziarnista już od kilkunastu lat wykorzystywana jest do nadbudowy zapór składowiska, dzięki czemu unika się konieczności eksploatacji złóż piasku. Od połowy 1997 roku rozpoczęto stosowanie najdrobniejszej frakcji odpadów do zapewnienia kolmatacji dna zbiornika. W tym celu drobnoziarniste odpady z O/ZWR Rejon "Polkowice", doprowadzane są selektywnym systemem hydrotransportu w głąb czaszy składowiska uszczelniając jego dno. Dodatkowo, w postępującym procesie uszczelniania podłoża biorą udział najdrobniejsze frakcje odpadów z md piaskowcowych, osadzające się na obrzeżu plaż i w akwenie. Uszczelnienia czaszy dokonuje się w celu eliminacji infiltracji zmineralizowanych wód nadosadowych w podłoże składow iska. Proces ten. w przypadku braku przeciw działań, mógłby spowodować wielkoobszarowe zanieczyszczenie użytkowych poziomów wód podziemnych, jak również niekorzystne zmiany stosunków wodnych w glebach.

4.2. Gospodarka żużlami miedziowymi

Żużle miedziowe, tj. żużel szybowy i żużel granulowany powstają w procesie pirometalurgicznego przerobu koncentratów miedziowych w Hutach Miedzi „Legnica” i „Głogów” I i II, stanowiąc dmgi, co do ilości, rodzaj odpadów z przemysłu miedziowego. Obecnie prawie cala roczna produkcja żużli pomiedziowych z HM „Głogów” jest wykorzystywana gospodarczo, a ponieważ od kilku lat zapotrzebowanie na żużel granulowany przewyższa jego produkcję, istniejące zwałowiska ulegają stopniowej likwidacji.

4.2.1. Własności żużla szybowego

Żużel szybowy jest bezpostaciowym szkliwem, o twardości 6,0 - 7,3 w skali Mosha, gęstości 3,2 - 3,4 g/cm³, w którym znajdują się wtrącenia tlenków metali, a także (sporadycznie) ziarna metalu, najczęściej stopu miedzi z żelazem i ołowiem, o rozmiarach rzędu kilku mikrometrów. Obok form bezpostaciowych występują również formy krystaliczne, których podstawowy mi składnikami są krzemiany i glinokrzemiany wapnia i magnezu (Muszer 1996). Skład chemiczny żużla szybowego (Ciurla. Mizera 1991: Basińska i ia 1993). podano w tablicy 4.4.

Żużel szybowy charakteryzuje się:

■    całkowitą odpornością na rozpad krzemianowy i żelazawy:

■    twardością w skali Mosha od 6,0 do 7,3;

■    nasiąkliwością od 0.41 % do 1.14 %;

■    gęstością nasypową w stanie zagęszczonym (dla frakcji 20-40 mm) od 1568 kg/m³ do 1900 kg/m³;

167