369584173

S. SPECZIK, C. BACHOWSKI, A MIZERA A GROTOWSKI Stan aktualny i perspektywy...

Decyzja Wojewody Legnickiego z 10.07.1998 r. (nr SR IX 7650/21/98) w sprawie zezwolenia na wykorzystywanie żużla szybowego i granulowanego do rekonstrukcji i budowy obiektów hydrotechnicznych, w tym wałów przeciwpowodziowych, skarp itp.. a także do budowy dróg nieutwardzonych, szczególnie dróg gruntowych o nawierzchniach ulepszonych oraz dróg lokalnych o nawierzchniach nie wymagających utrwaleń, stworzyła duże możliwości dla wykorzystywania żużli hutniczych również w budownictwie hydrotechnicznym.

Oceniając pozytywnie stan gospodarczego wykorzystania żużli pomiedziowych z HM „Głogów", należy zwrócić uwagę na perspektywiczne możliwości dużego ich wykorzystania w budownictwie hydrotechnicznym, do budowy obwałowań i umacniania linii brzegowej rzek, zwłaszcza Odry. Istnieją również możliwości zwiększenia udziału żużla granulowanego w podsadzce hydraulicznej w kopalniach rud miedzi.

Inne kierunki wykorzystania żużli miedziowych

Przeprowadzone z wynikiem pozytywnym badania pozwalają także na stosowanie żużla granulowanego w procesach podsadzania oraz jako materiału ściernego (Mizera. Basińska 1995). Żużel granulowany od roku 1992 stosowany jest jako dodatek do podsadzki hydraulicznej w Zakładach Górniczych „Rudna" (300 tys. Mg rocznie). Badania związane z dopuszczeniem żużla granulowanego jako dodatku do podsadzki wykonano w CBPM „Cuprum" (Butra i in. 1998). Ważnym zastosowaniem jest też wykorzystanie żużla granulowanego jako ścierniwa do czyszczenia różnych powierzchni metodą strumieniowo-ściemą. Materiały odpadowe powstające w procesie produkcji ścierniwa (odsiew podziama) i zużyte ścierniwo (po procesie piaskowania powierzchni), zawierające dodatkowo rdzę oraz resztki farb i złomu i inne. po oddzieleniu zanieczyszczeń, które stanowią 0,5 % jego masy, są wykorzystywane jako dodatek do materiałów podsadzkowych (Butra i in. 1998).

5.3. Gospodarka odpadami z Instalacji Odsiarczania Spalin

Odpady powstają w instalacji odsiarczania gazów odlotowych z elektrociepłowni HM „Głogów I", gdzie dopalane są gazy gardzielowe z pieca szybowego. Do odsiarczania gazów zastosowano metodę półsuchą, w której dwutlenek siarki wyłapywany jest za pomocą mleka wapiennego. Wybrano tę metodę usuwania dwutlenku siarki, ponieważ produkcja kwasu siarkowego z tych gazów byłaby nieuzasadniona z powodu zbyt niskiego stężenia SO2. Rocznie w instalacji powstaje około 72 tys. odpadów- z odsiarczania IOS, które w całości gromadzone się na składowisku odpadów przemysłowych „Biechów". W tablicy 4.6 podano typowy skład chemiczny tych odpadów oraz ważniejsze własności fizyczne, a w tablicy 4.7 parametry wyciągu wodnego, uzyskanego z ługowania odpadów z IOS (Grotowski i in. 2000).

Skład tych odpadów nie odbiega w sposób istotny od innych odpadów uzyskiwanych w instalacjach odsiarczania gazów. Uwagę zwraca jedynie nieco większa zawartość rozpuszczalnych metali ciężkich w porównaniu z typowym odpadem z odsiarczania. Szczególnie widoczna jest podwyższona zawartość arsenu i ołowiu w wyciągu wodnym.

Z uwagi na dość dużą ilość produkowanych odpadów intensywnie poszukiwano kierunków ich zagospodarowania, aby uniknąć składowania całej masy odpadów na składowisku. Znanych jest wiele pozytywnych przykładów zagospodarowania odpadów- z odsiarczania. Są one przede wszystkim związane z zawartością w odpadzie gipsu i nieprzereagowanego w-apna. W badaniach prowadzonych w KGHM Polska Miedź S.A. skupiono się przede wszystkim na wykorzy staniu znajdującego się w odpadach wapna oraz zbadano możliwości wykorzystania

170