369584177

S. SPECZIK, C. BACHOWSKI, A MIZERA A GROTOWSKI Stan aktualny i perspektywy...

Ponadto, w procesach produkcyjnych występują także emisje gazów i pyłów do atmosfery oraz powstają wody zanieczyszczone i ścieki. W okresie funkcjonowania Polskiej Miedzi przeprowadzono szereg modernizacji istniejących instalacji oczyszczających oraz wdrożono najnowsze, często unikatowe rozwiązania, które pozwoliły sprowadzić poziom emisji do minimalnego poziomu wynikającego z aktualnego stanu rozwoju nauki i techniki. Przykładowo, w zakresie emisji SO2, znajdujemy się gntpie producentów charakteryzujących się najmniejszą emisją tego gazu na 1 Mg wyprodukowanej miedzi. Z przyczyn podanych powyżej nie udało się natomiast zmniejszyć w znaczący sposób ilości produkowanych odpadów stałych. Dlatego też podjęto szereg prac badawczo-rozwojowych nad wykorzystaniem odpadów, z których część zakończyła się sukcesem.

2. Technologie produkcji i pow stające odpady

Surowcem do produkcji miedzi jest nida Cu wydobywana w trzech kopalniach „Lubin", „Polko wice-Sieroszowice” i „Rudna”. Ruda po pokruszeniu i zmieleniu poniżej 0,3 mm. a często drobniej, podlega procesowi flotacji, w wyniku czego otrzymuje się koncentrat miedzi

0    zawartości 18 - 32 % Cu oraz wodną zawiesinę odpadów flotacyjnych, o zawartości 0,17 - 0,27 % Cu. Odpady flotacyjne ze wszystkich trzech zakładów wzbogacania kierowane są do jednego składowiska odpadów „Żelazny Most" gdzie w wyniku procesu sedymentacji następuje oddzielenie wody technologicznej, ponownie zawracanej jest do procesu, a odpady są bezpieczne składowane. Powstające w wyniku flotacji odpady są największym ilościowo strumieniem, stanowiącym najważniejsze zagadnienie gospodarki odpadami, zarówno z przyczyn związanych z bezpieczeństwem, względami społecznymi, ochroną środowiska jak

1    ekonomią produkcji.

Koncentrat miedzi przerabiany jest w hutach miedzi „Legnica" i Głogów", w zależności od swoich własności albo w piecach zawiesinowych albo w piecach szybowych. Produkcja miedzi w piecach szybowych obejmuje brykietowanie koncentratu z dodatkiem ługu posulfitowego w ilości 10 - 11 %, a następnie przetop brykietów wraz z żużlem konwertorowym i koksem na tzw. kamień miedziowy. Powstający na tym etapie żużel szybowy, z uwagi na niską zawartość Cu stanowi ostateczny odpad procesu wytopu. Gazy z pieców szybowych, zawierające do 10 % CO. są po odpyleniu spalane w elektrociepłowni. Ciekły kamień miedziowy poddawany jest w konwertorach dmuchowi tlenem w wyniku czego otrzymuje się miedź konwertorową o czystości 98 - 99 % i żużel konwertorowy, zawracany do procesu. Powstające gazy zawierające SO2, po odpyleniu i oczyszczeniu służą do produkcji kwasu siarkowego.

W technologii pieca zawiesinowego, koncentrat spalany jest w specjalnym palniku w piecu zawiesinowym w dmuchu wzbogaconym w tlen, co prowadzi do otrzymania miedzi blister, o składzie zbliżonym do miedzi konwertorowej oraz bogatego w miedź żużla. Z tych względów żużel poddawany jest procesowi odmiedziowania w piecach elektrycznych i po odzyskaniu Cu stanowi ostateczny odpad. Po zgranulowaniu wykorzystywany jest do różnych celów. Gazy zawierające SO2, podobnie jak w HM „Legnica" są odpylane i wykorzystywane do produkcji kwasu siarkowego. Ciepło zawarte w gazach jest wykorzystywane w kotle odzysknicowym do produkcji pary wodnej. Pyły odzyskiwane w różnych stadiach procesu zawiesinowego lub szybowego, z uwagi na wysoką zawartość Pb. są traktowane jako koncentrat tego metalu i produkowany jest z nich ołów w piecach Dórschla. Ponadto w stosowanych technologiach powstają inne znacznie mniejsze ilości odpadów, takie jak odpady z odsiarczania spalin, szlamy wodorotlenków metali z oczyszczania ścieków, zużyta wymuiówka ogniotrwała, mieszanki popiolowo- żużlowe i żużle z elektrociepłowni, itp.

156