369584184

S. SPECZIK, C. BACHOWSKI, A MIZERA A GROTOWSKI Stan aktualny i perspektywy...

własności odpadów (Goszcz i in. 1993), jak i przyjęte zasady składowania zapewniają bezpieczne pod względem środowiskowym i technicznym składowanie odpadów flotacyjnych.

4.1.1.    Możliwości wykorzystania odpadów flotacyjnych jako ubogiej rudy

W początkowym okresie eksploatacji zakładów wzbogacania, kiedy technologia nie była jeszcze dostatecznie dobrze opanowana, straty miedzi w odpadach były znacznie większe niż obecnie. Spowodowało to naturalne zainteresowanie zagadnieniem odzysku miedzi i srebra z odpadów flotacyjnych. W latach siedemdziesiątych badania takie przeprowadził Zakład Doświadczalny z Lubina zarówno w odniesieniu do odpadów z zakładu wzbogacania ..Lena’' jak i ze składowiska odpadów „Gilów”. W tym ostatnim przypadku, zarówno w badaniach laboratoryjnych i w próbie przemysłowej stwierdzono możliwość odzysku 68 % miedzi w postaci ubogiego koncentratu z odpadów zawierających średnio 0,3 % Cu a całe przedsięwzięcie okazało się nierentowne (Grotowski i ia 1995). W dntgiej połowie lat dziewięćdziesiątych zagadnieniem odzysku miedzi z odpadów ZWR ..Konrad" zajmowała się kanadyjska firma KER. przy współpracy CBPM „Cuprum”. Opracowano dwie technologie odzysku Cu i Ag z odpadów: flotacyjną i ługowania cyjankowego. Na etapie badań laboratoryjnych, przy wykorzystaniu tradycyjnego schematu wzbogacania z zastosowaniem kolumn flotacyjnych uzyskano koncentrat o zawartości miedzi 16 - 19 %, z uzyskiem 60 - 70 % (Mizera, Grotowski 2000). Wyniki te należy uznać za bardzo dobre, jednakże w dalszych badaniach, prowadzonych w skali pilotowej, wyniki te nie potwierdziły się. Dlatego też opracowano również technologię ługowania cyjankowego odpadów, z regeneracją cyjanków podczas elektrolizy miedzi i srebra, która została potwierdzona w ruchu ciągłym w skali ćwierć-technicznej. Mimo nowatorskiego charakteru technologii uzyskano bardzo dobre wyniki, jednakże z uwagi na konieczność stosowania dużych objętości roztworów cyjankowych w gęsto zaludnionym obszarze oraz niedopracowane zagadnienia ekonomiczne nie została podjęta decyzja o jej stosowaniu (Chmielewski, Grotowski 1995). Ponadto, najpoważniejszą słabością tej, jak i zresztą wszystkich innych proponowanych do tej pory technologii odzysku minerałów użytecznych był nie rozwiązany problem wykorzystania odpadów po procesie odzysku.

4.1.2.    Możliwości wykorzystania odpadów flotacyjnych do produkcji materiałów budowlanych

Skład chemiczny odpadów flotacyjnych, w których przeważającym składnikiem jest SiC>2 i CaO sugeruje ich wykorzystanie w budownictwie. Stąd też badania takie rozpoczęto już w latach sześćdziesiątych od określenia możliwości wykorzystania odpadów flotacyjnych z ZG „Konrad" do produkcji cementu. Wstępne badania potwierdziły, że odpady cechują się co prawda bardzo korzystnym uziamieniem i nie wymagają domielania. ale posiadają stosunkowo niski moduł krzemionkowy, bardzo wysoki moduł glinowy i zbyt wysoką zawartość tlenku magnezu. Dla uzyskania zadawalających parametrów cementu, konieczne okazało się skorygowanie składu materiału wsadowego, co spowodowało zasadnicze obniżenie opłacalności produkcji cementu (Nawrocki i in. 1987).

Badania nad możliwością wykorzystania odpadów do produkcji kruszyw porowatych metodą aglomeracji wykazały, że jest to możliwe po niewielkiej korekcie składu krzemionką i szlamem gliniastym. Głównym ograniczeniem uruchomienia produkcji była wówczas skala przedsięwzięcia. Przyjmując, że zakład pracowałby na potrzeby byłych województw wałbrzyskiego, wrocławskiego, legnickiego, jeleniogórskiego, leszczyńskiego, poznańskiego

162