3574672301

3.3. Dobór próby badawczej. _ 55

kodu, opisując takie samo zjawisko po to, by oprócz analizy jednostkowej możliwa była również analiza porównawcza biografii nauczycieli.

Kolejnym etapem analizy było utworzenie matryc biograficznych respondenta, czyli rodzaju tabel, w których zostały uporządkowane wcześniej zakodowane wątki tematyczne. Niektórzy autorzy posługują się pojęciem siatki (atrybutów, wzorców itp.)²¹, jednak mnie bliższe jest pojęcie „matryca” stosowane między innymi przez Miles’a i Hubermana. Proponują oni tworzenie między innymi takich matryc jak: matryca dynamiki przypadku, matryca skutków, matryca uporządkowana ze względu na przypadki, matryca uporządkowana pojęciowo, matryca uporządkowana ze względu na czas czy ze względu na role²². Zastosowane przeze mnie matryce mają charakter matryc uporządkowanych pojęciowo (aneks 1) i chronologicznie (aneks 2) tworzących wspólnie metamatryce, czyli zbiorcze tabele matryc danych uporządkowanych chronologicznie i pojęciowo.

Zastosowanie kodów tematycznych, a następnie matryc biograficznych, pozwoliło na rekonstrukcję biografii badanych w wymiarze wertykalnym — jako chronologiczny ciąg zdarzeń osobistych i zawodowych, oraz horyzontalnym, poprzez analizę różnych czynników, jakie warunkowały życie respondenta w danej fazie rozwoju. W efekcie analizy możliwe było wyróżnienie określonych modeli biografii zawodowych.

3.3. Dobór próby badawczej

i opis środowiska badawczego

Badania, które przeprowadziłam z zastosowaniem opisanych metod, zostały zrealizowane w okresie od listopada 2003 roku do czerwca 2004 roku. Próbę badawczą stanowili nauczyciele śląskich szkół średnich, gimnazjów i szkół podstawowych. Jeszcze przed badaniem respondenci mieli ogólną orientację o charakterze badań, ponadto pośrednictwo innych nauczycieli pomogło w nawiązaniu pierwszego kontaktu i zbudowaniu klimatu zaufania w trakcie trwania wywiadu.

Przed rozpoczęciem badań nie określałam ściśle wielkości próby badawczej, co było uzasadnione zastosowaniem metody jakościowej, gdzie badacz nie jest w stanie prognozować, jak wiele danych i jakiego gatunku uzyska od pojedynczego, badanego przypadku. Zgodnie z tym, po zebra-

²¹    A. Cierpka: Metoda analizy..., s. 136.

²²    M.B. Miles, A.M. Huberman: Analiza danych..., s. 110—245, 348—349.