KANCELARIA PREZESA RADY MINISTRÓW
Osobnym i bardzo ważnym obszarem zarządzania środkami publicznymi jest gospodarka ich nadwyżką lub niedoborem. Ponieważ niedobór w postaci deficytu budżetowego przeradzającego się w dług publiczny jest zjawiskiem powszechnym, wobec tego jemu trzeba poświecić szczególną uwagę. W tym miejscu ważne jest, aby odróżnić strumieniowy charakter dochodów i wydatków, który dotyczy określonego czasu, jakim jest rok kalendarzowy, od kumulującego się deficytu, który prowadzi do rozważań poświęconym problemom związanym z długiem publicznym.
Zarówno zjawisko deficytu budżetowego, jak i długu publicznego nie może być traktowane „akcyjnie" (tj. podejmowane są działania mające na celu np. ograniczenie deficytu). Wymaga to bowiem długiej perspektywy i musi być zarządzane nie incydentalnie, ale długotrwale. Z tego względu zarządzanie wymienionymi zjawiskami ma szczególnie duże znaczenie. Może się np. okazać, że konieczne jest z racjonalnego i efektywnego punktu widzenia wykorzystanie środków publicznych, aby czasowo deficyt był zwiększony. Taka decyzja nie może mieć charakteru politycznego, a wynikać powinna ze względów ekonomicznych i społecznych. Ten obszar zarządzania środkami publicznymi ma fundamentalne znaczenie i wymaga zastosowania właściwych metod, tj- dostosowanych do natury regulowanych zjawisk. Powyższe uwagi odniesione do budżetu państwa mają zastosowanie do budżetów jednostek samorządu terytorialnego. W tym jednak przypadku, zarządzanie środkami publicznymi ma nie tylko odniesienia do gremiów decydujących, np. rady odpowiedniego szczebla, ale ma wspomaganie instytucjonalne w Regionalnych Izbach Obrachunkowych.
Tabela 1. Najważniejsze regulacje dotyczące sfery finansów publicznych
Regulacje polskie |
Regulacje UE |
Konstytucja RP |
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
Ustawa o finansach publicznych |
Protokół w sprawie procedury stosowanej w wypadku nadmiernego deficytu, stanowiący załącznik do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
Rozporządzenie o stosowaniu Protokołu w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, stanowiącego załącznik do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską | |
Rozporządzenie statystyczne European System ofAccounts (ESA 95) |
Źródło: Opracowanie własne.
i
KAPITAŁ LUDZKI
ne w ramach projektu .Poprawa jakości zarządzania w administracji rządowej - Akademia Zarządzania Publicznego II etap", wspóitina i środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, (POKL, Priorytet V, Działanie 5.1, Poddzialanie 5.1.1).
5