3848093583

656 ANDRZEJ WYROBISZ

nawet bardzo stanowcze polecenia Władysława IV z 1645 r. nie dawały efektów⁵⁴. Rada podejmowała uchwały o naprawie fortyfikacji miejskich (np. w r. 1620, chyba pod wrażeniem klęski cecorskiej “), nie wiadomo jednak prawie nic o ich realizacji. W r. 1613 prowadzono większe prace budowlane przy baszcie kordybaników i przy Nowej bramie. Roboty przy zbrojowni miejskiej podjęte w latach 1565—66 ciągnąć się miały jeszcze w 1626 r.⁵⁶.

Gdy w r. 1626 Krakowowi zagrażał Bethlen Gabor, Jerzy Zbaraski, kasztelan krakowski biadał w liście do króla (1 sierpnia 1626): „Krakowa nie w murze bronić potrzeba, bo są takie defekty koło niego, że choćby było i pięć i sześć tysięcy piechoty Rzptej na nim nie można by się obronić... Nie wspominam też innych tysiąca defektów samych murów, któfebym na wielu miejscach takie pokazał, żeby nogą wybił..."⁶⁷.

O tym, że mury, baszty i bramy były wykorzystywane jako mieszkania dla ubogiej ludności, mowa była już wyżej; łatwo się domyśleć, jak to wpływało na stan fortyfikacji.

Zdaje się, że przez całą pierwszą połowę XVII w. generalnej naprawy murów nie podjęto, a Szwedzi zastali je w nienajlepszym stanie ^M. Wypada pozostawić specjalistom ocenę tego faktu z punktu widzenia wojskowego. Jeśli chodzi o znaczenie gospodarcze, to stwierdzić trzeba, iż roboty fortyfikacyjne nie zużywały dużych ilości materiałów budowlanych ani nie zatrudniały wielu robotników.

4. BUDOWNICTWO KOŚCIELNE

Niezwykle intensywny ruch budowlany w dziedzinie budownictwa kościelnego w Krakowie w pierwszej połowie XVII w. (a właściwie przez cały wiek XVII) zwracał już od dawna uwagę badaczy. Fakt, iż większość krakowskich kościołów i klasztorów reprezentuje architekturę barokową lub występuje w barokowej szacie, dawał asumpt do niezbyt ścisłego i uzasadnionego twierdzenia, iż okres ten przyniósł szczytowy rozkwit budownictwa w Krakowie ⁵⁹.

Zamieszczona obok tablica zestawia najważniejsze roboty budowlane prowadzone w kościołach i klasztorach w Krakowie w obrębie murów miejskich ⁶⁰.