3848093798

I

Stosunki Międzynarodowe - International Relations • nr 1-2 (1.41) 2010

STUDIA

Ryszard Skarży ński

STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, SYSTEM MIĘDZYNARODOWY I POLIARCHIA¹

1. Kres perspektywy narodowej

Nauka o stosunkach międzynarodowych jest już dzisiaj dobrze ukształtowaną dziedziną wiedzj', która ma określony przedmiot poznania, nawet jeśli ten nie zawsze jesteśmy w stanie opisać w sposób satysfakcjonujący naszym językiem i po prostu lepiej czujemy jego specyfikę i granice, aniżeli wyrażamy w analizach. Właśnie języ k, a dokładniej właściwy mu aparat pojęciowy, wydaje się być kluczową barierą dla rozwoju tego obszaru wiedzy. Dzieje się tak, ponieważ nauka o stosunkach międzynarodowych nie korzysta dostatecznie z ustaleń innych nauk społecznych, zwłaszcza socjologii, latyvo natomiast przejmuje terminologię od polityków i z publicystyki prasowej. Dlatego nierzadko posiłkuje się naiwnymi, ale wzbudzającymi oczekiwane emocje pojęciami typu „system wielobiegunowy” czy' „porządek społeczny” i „yvspólnota międzynarodowa”².

Niestety, nayvet pojęcia „stosunki międzynarodowe” i „system międzynarodoyyy” nasuyyąją liczne yyątpliwości, ponieyvaż coraz bardziej zdajemy sobie sprayyę z tego, że cecha „narodoyyości” nie jest uniyyersalnym yyyróżnikiem stosunkóyy społecznych naszego gatunku yy wielkiej przestrzeni, ale stanoyyi atrybut, który przyznano zbioro-yyościom ludzkim na peyynym etapie ich rozyyoju, na dodatek yy konkretnym zamiarze. Nie w celu opisu, ale aby połączyć ludzi za pomocą uczuć (narodoyyych), pokazać ich wyższość wobec innych zbiorowości i prayyo przynależności do szczególnego klubu,

¹ Materiały do niniejszego studium uzupełniłem w czerwcu 2009 r. podczas pobytu na Uniwersytecie w Marburgu, finansowanym przez Alcxandcr-von-Humboldt-Stiftung (Bonn).

^! R. Skarżyński. Czy istnieje porządek międzynarodowy? Jak starożytne i średniowieczne wzorce myślowe określają terminologię współczesnej nauki o stosunkach międzynarodowych, w: E. Kużclcwska. K. Stefanowicz (red.). Wybrane problemy globalnej i regionalnej polityki międzynarodowej, Toruń 2009. S. 147-157.

I