Udział w zarządzaniu należy rozumieć jako zaufanie pracownikowi, dawanie możliwości przedstawiania swoich pomysłów, sugestii i co bardzo ważne realizowanie ich, w przeciwnym razie pracownicy nie tylko nie będą zgłaszać swoich pomysłów, ale z czasem odejdą z nimi do konkurencji.
Przyjazny system kontroli i oceny pracy - oceny towarzyszą ludziom w życiu i w pracy, mają one charakter powszechny, lecz bardzo często towarzyszą im emocje z powodu niewystarczająco dobrych wzorów oraz sądów wydawanych przez oceniających, dlatego tak ważne jest, aby dostosować je do danego pracownika.
Jasne kryteria awansu - możliwość systematycznego „pięcia się w górę” stanowi dla wielu pracowników jedną z największych motywacji. Aby więc zachęcić ich do wytężonego wysiłku, firma powinna dysponować przejrzystą strukturą organizacyjną i kryteriami awansu.
Jest to tak zwana motywacja pozafinansowa, która daje pracownikom poczucie pewności, że są częścią firmy i nie można się bez nich obejść, oraz zagwarantowanie stabilności zatrudnienia i dobrej atmosfery pracy.
Została jeszcze kluczowa motywacja finansowa (materialna), do której zalicza się: atrakcyjne wynagrodzenie, różnego rodzaju nagrody, premie, dofinansowanie kształcenia, szkolenia, wypoczynku, rekreacji, opłacenie przez pracodawcę prywatnej opieki medycznej, ubezpieczenie na życie, możliwość korzystania z samochodu służbowego itp.
Stanisława Borkowska sformułowała osiem przykazań skutecznego motywowania przez wynagrodzenia.
Przykazanie 1. Wielkość wynagrodzenia za pracę musi być ściśle powiązana z wymaganiami i efektami pracy. Konieczne jest więc opracowanie odpowiednich zasad pomiaru. Prowadzi to do prawidłowych relacji wynagrodzeń poszczególnych osób zatrudnionych w firmie.
Przykazanie 2. Narzędzia motywowania powinny być zróżnicowane stosownie do oczekiwań pracowników i organizacji przedsiębiorstw. W małej firmie oznaczać to może jednolity system wynagradzania zatrudnionych, wiążący interes pracowników z interesem firmy.
Przykazanie 3. System wynagrodzeń musi być zharmonizowany z innymi aspektami oddziaływań na pracowników, w tym zwłaszcza z systemem ocen i polityką szkoleniową. Działania te adresowane są przecież do tych samych osób; powinny się więc wzajemnie dopełniać i wzmacniać.
Przykazanie 4. System wynagrodzeń powinien być przejrzysty i prosty; zrozumiały dla wszystkich zatrudnionych.
Przykazanie 5. Motywowanie przez wynagrodzenia powinno mieć charakter pozytywny; opierać się na nagradzaniu za osiągnięcie określonego efektu, a nie na karaniu za jego brak. Odrzucić więc należy system polegający na tym, że pracownikowi „należy się” określane wynagrodzenie, którego części jest pozbawiony w momencie stwierdzenia uchybień w wykonywaniu obowiązków. Mimo swej prostoty, system taki wywołuje wiele niekorzystnych zjawisk, w tym zwłaszcza:
- zachęca pracowników do wykonywania zadań wyłącznie na podstawowym poziomie.