396944586

24 Przemysł Polski Zen. II

24 Przemysł Polski Zen. II

Grupy zbytu	W odsetkach zbytu ogólnego
1. Celo produkcyjne:
a) zużycie własne	8,4
b) przemysł	23.7
2. Komunikacja	9,6
2 Opal	15.4
razem /.użycie kraju	57,1
ó. Cele przeróbcze:
koksownie ł brykietownie	7,7
5. Eksport	_—
Rozchód ogólny	lOójo

Węgiel zużywany jest przez same kopalnie, przede wszystkim do wytwarzania energii. Odpowiednia pozycja w powyższym zestawieniu określona jest jako zużycie własne.

Głównym odbiorcą węgla jest przemysł, na który przypada — bez węgla zużytego na cele przeróbcze — ok. 40 proc. zbytu krajowego. Na czele poszczególnych działów przemysłu kroczy tu energetyka obej-

mująca elektrownie i gazownie, która w r. 1948 zużyła ok. 4,7 miln. ton węgla, oraz przemysł hutniczy z ilością ok. 2,2 miln. ton. Również przemysł mineralny (cementownie i cegielnie), włókienniczy. cukrownie i papiernie zużywają wielkie ilości węgla, który staje się w ten sposób dosłownie motorem całego organizmu gospodarczego. zwłaszcza gdy uwzględni się jeszcze jego podstawową rolę w komunikacji.

Zbyt polskiego węgla kamiennego w r. IMS \* procentach

Pozycja „opal" stanowi w zużyciu krajowymi niespełna 80 proc., co w porównaniu z zagranicą stanowi pozycję stosunkowo dużą i świadczy o niedostatecznym jeszcze uprzemysłowieniu kraju.

Zużycie węgla na cele przeróbcze, a zwłaszcza na koks, zależy przede wszystkim od jego właściwości. W Polsce — w przeciwieństwie np. do zachodnich Niemiec — niezbyt wielki odsetek ogólnej produkcji nadaje się do koksowni, lecz w przeciągu najbliższych lat odsetek ten znacznie się zwiększy.

Zestawienie powyższe uwypukla wreszcie niezmiernie wysoki, sięgający 35 proc. udział eksportu w ogólnym rozchodzie węgla. Je3t to odsetek zbliżony do przedwojennego, najwyższy spośród liczb pro. centowych eksportu wszystkich wielkich producentów węgla.

Wiadomo, że równolegle z energicznymi i konsekwentnymi wysiłkami planowego uprzemysłowienia Polski planowane jest również stale i znaczne podnoszenie produkcji węgla. Z podanych wywo-dów i liczb jasne stają się zachodzące tu związki. Jeśli Polska w przyszłości chce wytwarzać coraz więcej stali czy energii elektrycznej, cukru czy papieru, musi rozporządzać stale wzrastającymi ilościami węgla. Podobnie więc jak plany uprzemysłowienia zależą od odpowiedniego wydobycia węgla, tak samo założeniem zwiększania tego wydobycia jest głównie przewidywany wzrost zapotrzebowania ze strony przemysłu. Gdy te dzisiejsze zamierzenia będą zrealizowane, oczekiwać należy, że odsetkowy udział przemysłu w ogólnym zbycie kraju wzrośnie znacznie ponad normę obecną, odsetkowy zaś udział węgla opalowego w ogólnym zbycie sprowadzony będzie do norm spotykanych w innych krajach, nawet jeśli w absolutnej liczbie przewidywać należy wzrost jego zbytu. Będzie to wówczas dowodem, że przemysł przetwórczy dorósł do poziomu potężnej bazy węglowej, jaką Polska dziś posiadła.

Drugim obok wzrostu uprzemysłowienia czynnikiem wpływającym na zwiększenie wydobycia węgla w Polsce jest eksport. Już przed wojną, jak widzieliśmy, wysokość naszej produkcji zależała w dużej mierze od rozmiarów eksportu. Również ze stanowiska europejskiego znaczenie wywozu węgla polskiego było wówczas poważne. Potrzeby krajów europejskich w zakresie przywozu węgla wyrażały się wówczas ilością ok. 90 miln. ton rocznie, która pokrywana była głównie przez Wielką Brytanię i Niemcy. Polska była trzecim z rzędu dostawcą z ilością ok. 10—12 miln. ton rocznie.

Po wojnie stosunki te uległy zasadniczej zmianie. Produkcja spadła, a w wyższym jeszcze stopniu zmniejszył się wywóz z Wielkiej Brytanii i Niemiec, gdzie wydobycie obniżyło się najsilniej. Ponieważ zaś zapotrzebowanie na węgiel w poszczególnych krajach bądź nie