tpn 1 22485501

242 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

i Skole dla grupy środkowej, Dolina i Kuty dla wschodniej) obliczyłem powierzchnię obszarów, wzniesionych ponad 700 m.; udział ziemi rolnej obliczyłem natomiast w % obszaru, położonego poniżej 700 m.

Powierzchnia

	1.	2.	3.	Udział ról w °/o
	Ogólna	Nad 700 m.	Ról	obszaru 1—2.
Grupa W	1126 km²	596 km²	466 km²	88%
» środkowa	1684 km³	1010 km²	371 km²	55%
» E	2045 km²	1088 km²	150 km²	15%

Zamiłowanie do zajęcia rolniczego polskiego górala jest faktem uderzającym w oczy w tern zestawieniu, a że z tem zamiłowaniem łączy się też skuteczna walka z twardą przyrodą, świadczą ilości produkcyi rolnej; poniżej podaję miarę produkcyi zboża w q z ha, jakoteź liczbę dni ciepłych (nad 15°) sąsiednich stacyi meteorologicznych.

Produkcya zboża Stacya Wysokość Liczba dni

z ha meteorol. stacyi ciepłych

Grupa W 8 5 q

» środkowa 46 q

a E 55 q

Szczawnica

Ławrów

Krzyworównia

490 m. 500 m. 550 m.

65 dni 77 » 79 »

Mimo zakłócenia, a raczej zwalczania wpływu klimatu w stosunkach gospodarczych przez kulturę, wpływ ten nie niknie nigdzie, a objawia się w sposobach i rodzajach uprawy. Taką charakterystyczną miarą klimatyczną jest między innemi udział uprawy pszenicy w obszarze poddanym uprawie zboża. 5—10°/_o pól zbożowych wypada na pszenicę w dziedzinie bałtyckiej i pojeziernej, 5—15°,/₀w dziedzinie wielkich dolin z malejącym ku E udziałem, 15—50°/o w dziedzinie stepowej i czarnomorskiej z rosnącym ku S udziałem; w górskiej dziedzinie jest udział pszenicy stosownie do gleby i eks-pozycyi stoków bardzo zmienny, wielokrotnie zniża się jednak niżej 1 °/₀; ta miara jest jednak powszechną na płytach źródłowych. Pszenicę, powszechnie sianą jako zboże ozime, pod wpływem srogich, a przedewszystkiem suchych zim stepowych przeobraził człowiek w zboże jare i podczas gdy na chłodnych krańcach północnej Polski, np. w Inflantach jeszcze około 80% pszenicy sieje się ozimej, w klasycznej krainie pszenicy, w dziedzinie Czarnomorskiej, sieje się aż do 80% pszenicy jarej. I tak ten wpływ klimatu, ilustrowany tu tylko przykładami, snuje się jak nić przewodnia i kierownicza w ca-łem gospodarczem życiu człowieka.