164 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH
Gdy Warszawa i Dęblin dają koło 41%, Mińsk wykazuje z górą 45%, a Humań przeszło 50% w przeciętnej rocznej. Dla zimy wypadają mniejsze (liczbowo) różnice w różnych miejscowościach ziem polskich, niż w ciągu lata, a zwłaszcza w ciągu jesieni.
Zauważymy, że i dla % usłonecznienia możliwego wahania nieokresowe silnie uwydatniają się w średnich miesięcznych. Nawet średnie dziesięcioletnie wykazują w niektórych miesiącach znaczne różnice. Widać to np. z następującego zestawienia.
Tab. III, Przebieg średni wartości procentowych usłonecznienia
możliwego w Krakowie.
Lata |
M |
i e s |
i ą c e |
Rok °/o | ||||||||
I 0/ lo |
II 01 /o |
III 01 /o |
IV 7o |
V 01 lo |
VI 0/ 10 |
VII VIII 01 1 0/ 10 10 |
IX 01 lo |
X 01 lo |
XI OJ lo |
XII 0/ lo | ||
1886-1895 |
25 |
31 |
36 |
50 |
53 |
47 |
54 57 |
55 |
35 |
29 |
22' |
44,5 |
1896—1905 |
29 |
31 |
36 |
37 |
48 |
52 |
52 54 |
49 |
10 |
25 |
24' |
42,4 |
1884-1909 |
27,8 |
32,5 |
37,3 |
43.4 |
50,9 |
49,0 |
52,6 54,5 |
51,6 |
39,6 |
26,8 |
23,0' |
43,5 |
Jest rzeczą interesującą, że w przebiegu rocznym maximum drugorzędne, które w średnich za lat 26 wyraźnie jest zaakcentowane, występuje w maju.
Przechodząc wreszcie do przebiegu dziennego usłonecznienia, ograniczymy się do przedstawienia (w Tab. IV.) odnośnych wartości dla Krakowa i dla Warszawy. Dla dogodności rozpatrywania, wzięte zostały pory roku, zamiast poszczególnych miesięcy.
Z Tab. IV. (str. 165) widzimy, że godziny popołudniowe są w ciągu lata mniej, a w ciągu zimy więcej uprzywilejowane pod względem usłonecznienia, niż godziny przedpołudniowa. Jest to niewątpliwie w związku z rodzajem chmur i charakterem przebiegu dziennego zachmurzenia wr różnych porach roku
Także i maximum usłonecznienia przypada najwcześniej (po godzinie 11 przed południem) w ciągu miesięcy letnich, gdy w ciągu zimy dopiero popołudniu (między 1-ą a 2-ą) słońca jest najwięcej.
II. Natężenie promieniowania słonecznego.
Natężenie promieni słonecznych mierzone jest systematycznie od końca 1900 roku na Stacyi Centralnej Meteorologicznej przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie. Do pomiarów używany jest aktynometr systemu Angstróm’a-Chwolson’a, oraz pyrheliometr elektryczny kompensacyjny. Ostatni przyrząd używany był także w ciągu lata 1903 r. w- Zakopanem; wreszcie od r. 1908 pomiary