4053063273

Pielęgniarstwo

Anna Klejewska, Ewa Kopydłowska

Cechy choroby otępiennej, w tym choroby Alzheimera, wykazuje 10% populacji osób. które ukończyły 65 lat, co w' Polsce przekłada się na grupę ok. 400 000 osób. Na wzrostową tendencję tego zjawiska wskazuje fakt, iż w 2000 roku ilość osób dotkniętych tą chorobą szacowano w populacji światowej na 17,9 min, natomiast do roku 2025 ma wzrosnąć do 34 min. Taka ilość chorych wymaga opracowania właściwych modeli postępowania zarów no na poziomie

miarze indywidualnym, począwszy od właściwego zdiagnozowania jednostki chorobowej, poprzez wsparcie zapisane w systemie praw nym, aż do w skazania sposobów rozw iąza-nia problemów codziennej opieki nad chorym. W sprawowaniu w łaściwej

na jest rola pielęgniarki.

Pomoc kompetentnej osoby jest niezbędna na każdym etapie choroby, począwszy od wczesnych momentów po daniem jest przygotowanie psychiczne i merytoryczne rodziny do opieki- az do zaawansowanego stadium choroby, kiedy to niezbędna jest bezpośrednia opieka medyczna. W opiece nad chorym istotna jest współpraca całego zespołu terapeutycznego, do którego należą oprócz pielęgniarki lekarze różnych specjalności, pracownik socjalny, rehabilitant. Działania te powinny zmierzać nie tylko do hamowania procesu chorobowego, ale również poprawy jakości życia chorego i jego opiekunów. Pielęgniarka ma rolę szczególną, pomaga pacjentowi w jak najdłuższym utrzymaniu nie-cyjne trzeba przygotować opiekuna do opieki nad chorym. Konieczne jest poinformowanie o przebiegu, objawach, sposobach leczenia tej jednostki chorobowej. Należy udzielić instruktażu od-

nych sytuacjach oraz zapewnić wsparcie psychiczne. Ze względu na różnorodną symptomatologię tego schorzenia nic jest możliwe ustalenie jednolitych zasad postępowania z osobą choią, pielęgniarka powinna pomóc rodzinie wypracować indywidualny sposób radzenia sobie z chorym. Istotne tu będzie przestrzeganie kilku zasad, np. poprzez obserwację pacjenta możliwe jest zaobserwowanie przyczyn niepożądanych zachowań i następnie opracowanie strategii działań, które pozwolą ich unikać. Musi też zwrócić uwagę na to, by opiekun nic przejmował wszystkich czynności za swojego podopiecznego, ważna jest stymulacja, aby opóźnić całkowitą utratę samodzielności. Pacjent może wykonywać tak długo, jak jest to możliwe różneczynności domowe oraz powinien być zachęcany do ulubionych zajęć. Postępujące zaburzenia pamięci to najczęściej występujący objaw choroby nasilający się i stanowiący istotny problem opiekuńczy, pielęgniarka planując opiekę nad chorym, powinna wspomagające pamięć tak, aby maksymalnie łagodzić te problemy lub im przeciwdziałać. Wskazane jest ustalenie stałego harmonogramu dnia, wprowadzenie wspomagania pamięci poprzez zastosowanie „przypominaczy” znaków graficznych, strzałek w celu wany przez osobę opiekującą się.

Istotnym czynnikiem w walce z chorobą jest ruch. Nawet niewielki, ale regularny wysiłek fizyczny może wpłynąć korzystnie na stan zdrowia. Pielęgniarka w porozumieniu z rehabilitantem powinna dobrać ćwiczenia do fazy choroby i zaprezentować ich zakres. W początkowym stadium pacjent wykonuje ćwiczenia czynne w różnych pozycjach, zalecane są także ćwiczenia oddechowe oraz spacery. W etapie następnym, kiedy pacjent ma | chodzenia, wykorzystujemy to, mimo że ruchy są spowolniale, do pobytu na świeżym powietrzu. Warto wykorzystać ćwiczenia rozluźniające z wykorzystaniem muzykoterapii. W głębokim otępieniu, kiedy pacjent nie ma kontaktu z otoczeniem i najczęściej jest osobą leżącą, wskazane jest stosowanie gimnastyki biernej w celu zapobiegania zakrzepom oraz przykurczom

Pielęgnowanie chorych w zaawansowanym stadium otępienia uwzględnia także profilaktykę przcciwodle-żynową, konieczne jest udzielenie instrukcji rodzinie, zaplanowanie współ-

Edukacja zdrowotna powinna być dla pielęgniarki priorytetowym zadaniem wobec pacjenta z chorobą Alzhe-oraz sferę instrumentalną wskazującą sposoby postępowania. Szczególny aspekt działań powinien być ukierunkowany na podtrzymanie nadziei i samooceny. Ważnym jest jednak uświadomienie zarówno sobie jak i rodzinie pacjenta, iż profesjonalizm nie może

taktach z chorym, gdyż to właśnie te aspekty świadomości zarówno piclę-

podmiotowość chorego i tak już doświadczonego przez sam fakt wystą-

1.    Aupetit H., Choroba Alzheimera, Wjdaw-

2.    BidzanL.. Choroba Alzheimera. Wydawnictw Medyczne Via Mediea. Gdańsk, 2005.

1. Buraczyk M., Rehabilitacja w chorobie Al-

Alzhcimcra. Poprzez działania eduka- ton głosu, życzliwość i spokój okazy-

ROLA PIELĘGNIARKI W OPIECE NAD Z CHOROBĄ ALZHEIMERA I JEGO

jest codzienne, regularne prowadze-

PACJENTEM

RODZINĄ

zumianą jako przekazywanie emocji stwarzających poczucie bezpieczeństwa, sferę poznawczą rozumianą jako wymianę i i

8(226)2010