Wymiar}' części pomiarowej próbki cylindrycznej z karbem obrączkowym typu U
D |
d |
r |
t | |
[mm] |
[mml |
[mm] |
[mm] | |
6 |
5,0 |
0,50 |
0,50 |
1,89 |
9 |
7,5 |
0,75 |
0,75 |
1,89 |
12 |
10,0 |
1,00 |
1,00 |
1,89 |
Próbki do określania własności zmęczeniowych materiału powinny być pobierane ze strefy o jednakowych parametrach strukturalnych i jednakowym ukierunkowaniu włókien. W celu zmniejszenia rozrzutu wyników, kolejną próbkę do badań należy pobierać w sąsiedztwie poprzedniej. Próbki pobierane z elementów maszyn powinny mieć analogiczny kierunek włókien w stosunku do przykładanego obciążenia, jak kierunek włókien w badanym elemencie w stosunku do obciążenia roboczego. Próbki do badań zmęczeniowych wykonywane są metodą obróbki mechanicznej (toczenie, frezowanie, szlifowanie). Parametry obróbki mechanicznej powinny być jednakowe dla serii próbek. Podczas obróbki mechanicznej nie powinny nagrzewać się do temperatury, w której występują zmiany struktury materiału. Obróbka mechaniczna powinna zapewniać uzyskanie odpowiedniej chropowatości powierzchni; Ra = 1,25 szlifowanej, Ra = 0,05 polerowanej. W przypadku próbek z karbem wymagania dotyczące chropowatości powierzchni odnoszą się tylko do powierzchni karbu, natomiast pozostałe powierzchnie mogą być wykonane w 5 klasie chropowatości.
13.9. Przebieg ćwiczenia
Próby zmęczeniowe są bardzo czasochłonne. Aby uzyskać N = 10-106 cykli naprężeń przy N 10-1O6
n = 5000[obr/min] potrzeba — = -^^- = 2000 minut pracy maszyny zmęczeniowej. Dlatego
ćwiczenie będzie miało charakter poglądowy. Będzie przeprowadzona próba zmęczeniowa dla próbki z karbem, silnie obciążona, aby uzyskać możliwie szybko złom zmęczeniowy w zakresie wytrzymałości niskocyklowej (ograniczonej). Wszystkie czynności związane z obsługą maszyny wykonuje prowadzący ćwiczenia.
13.10. Opracowanie wyników badań
Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać:
1) cel ćwiczenia,
2) definicje wytrzymałości zmęczeniowej trwalej i ograniczonej,
3) schemat stanowiska do badań oraz schemat obciążenia próbki wraz z wzorami obliczeniowymi,
4) rysunek próbki i dane dotyczące materiału,
5) protokół pomiarów, tabela protokółu dostępna jest na pulpicie monitora komputerowego pod nazwą zmęczenie ,xls
6) rysunek uzyskanego przełomu zmęczeniowego,
7) analizę uzyskanych wyników.