4189284320

Rozdział 1

Metrologia to nauka o pomiarach i ich zastosowaniach, która obejmuje wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami, niezależnie od rodzaju wielkości mierzonej i dokładności pomiarów. Wszystkie gałęzie techniki, nauk ścisłych, a obecnie również humanistycznych wykorzystują różnego rodzaju pomiary do ilościowego opisu otaczającej rzeczywistości i obserwowanych zjawisk. Rozróżnia się m. in.:

•    metrologię ogólną zajmującą się zagadnieniami wspólnymi dla wszystkich działów metrologii niezależnie od natury wielkości mierzonych;

•    metrologię wielkości geometrycznych zajmującą się zasadami specyfikacji geometrii wyrobów, sposobami pomiarów charakterystyk geometrycznych takich jak wymiar, odchyłki kształtu, odchyłki kierunku, odchyłki położenia, odchyłki bicia oraz falistość i chropowatość powierzchni, a także budową i właściwościami metrologiczny-mi przyrządów pomiarowych do pomiaru tych charakterystyk geometrycznych.

Współczesne procesy produkcyjne wymagają stałej kontroli charakterystyk geometrycznych wytwarzanych wyrobów [Jak2004], gdyż rozwój nowoczesnych metod montażu oparty został m. in. na koncepcji zamienności części. Oznacza to, iż, przy montażu poszczególne części maszyn ich zespoły produkowane seryjnie lub masowo pasują do siebie dzięki temu, że spełniają określone wymagania geometryczno-wymiarowe jednoznacznie wyspecyfikowane w dokumentacji konstrukcyjnej poszczególnych elementów. Opanowanie metod produkcji masowej obniżającej koszt wytwarzania stanowiło zasadniczy warunek rozwojowy postępu w przemyśle początkowo maszynowym, a następnie elektromaszynowym i mechatronicznym.

Bez pomiarów, a wiec bez metrologii, nie jest możliwe uzyskanie wyrobów o tak istotnych właściwościach jak montowalność, funkcjonalność, bezpieczeństwo, niezawodność i zamienność.

Nieco anegdotycznie można zauważyć, iż metrologia towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Noworodek zaraz po urodzeniu jest ważony i mierzony. Fotorejstratory, z odpowiednimi świadectwami legalizacji, są do używane do kontroli prędkości pojazdów, którymi podróżujemy. Wzrost jest informacją konieczną do przygotowania naszej ostatniej podróży.

Strona 8