4281541230

Bogumiła Kuźniaka, Albrecht Ziller, Materiałoznawstwo Opracowanie zwarte, tylko do użytku studentów kierunku MiBM, Politechniki Wrocławskiej

Trzeba pamiętać, że w całkowitym umocnieniu wydzieleniowym pewien udział ma również umocnienie roztworowe, związane z obecnością w sieci metalu bazowego atomów pierwiastka stopowego.

Umocnienie mieszaniną faz. W niektórych stopach, takich jak stopy żelaza z węglem (stale, staliwa, żeliwa), stopy miedzi (brązy aluminiowe) oraz stopy aluminium z krzemem (siluminy) druga faza nie powstaje nie przez wydzielenie z roztworu stałego ale jednocześnie z pierwszą, tworząc mieszaniny o różnej morfologii (płytkowej, pręcikowej, nieregularnej).

Takie mieszaniny, przy odpowiedniej ich budowie (np. takiej jak w stopach żelaza z węglem, w których występuje płytkowa mieszanina plastycznego roztworu stałego węgla w żelazie Fe-a i twardego węglika żelaza o wzorze stechiometrycznym Fe^C -mieszanina nazywana perlitem) umacniają stop tworząc bariery na drodze dyslokacji. Im większy jest udział objętościowy takiej mieszaniny w stopie, tym większa jest jego wytrzymałość i twardość i jednocześnie tym niższe są właściwości plastyczne. Na rys. 4-16 pokazano wpływ udziału perlitu w strukturze stopu żelaza z węglem na jego właściwości.

Dodatkowy wpływ na umocnienie ma również stopień dyspersji mieszaniny, którego miarą jest odległość międzypłytkowa s (rys. 4-17). Im szybciej chłodzony był stop, tym mniejsza jest odległość s, tym większa twardość i wytrzymałość stopu.