4307685487

11

Zachowania etyczne przedsiębiorców w zarządzaniu polskimi przedsiębiorstwami

Zdaniem Magdaleny Środy przyczynił się do tego osobiście m.in. prezydent Lech Kaczyński, pisząc - w podpisanej własnym nazwiskiem preambule do Kodeksu Prezydenckiego Postępowania Etycznego dla Premiera i Ministrów, że „płaszczyznę etyczną stawia wyżej, niż prawną"¹. W tym kontekście trudno się dziwić, że postulowana od wielu lat przez Stowarzyszenie Menedżerów w Polsce realizacja norm prawnych, nie odnosi większego skutku a nieetyczne zjawiska, coraz częściej występujące dziś w sferze politycznej, ekonomiczno-społecznej i gospodarczej, poważne zagrażają dalszemu rozwojowi polskiej demokracji i wolności. Dlatego na bieżąco powinny być one monitorowane przez różne ośrodki naukowe, co umożliwiałoby stałą kontrolę ich rozwoju.

Zastosowanie monitoringu ma charakter uniwersalny, gdyż pozwala na zdiagnozowanie najważniejszych problemów występujących w zarządzaniu nie tylko organizacją, ale także państwem i społeczeństwem. Rolę tę dziś spełnia monitoring środowiska polegający na stałej obserwacji firm i ich otoczenia, analizie i przetwarzaniu informacji o zachodzących w nich zmianach oraz poznawaniu pojawiających się negatywnych lub pozytywnych tendencji w ich rozwoju². Przykładową bazę do podejmowanych podobnych badań w ramach monitoringu środowiska, może stanowić, niedawno wydana monografia J. Śniadeckiego³.

Głównym celem podejmowanych w niej badań było ustalenie stanu i poziomów etyki w organizacjach sektora prywatnego, zarządzanych w 2005 roku przez (mikro, małych, średnich i dużych) przedsiębiorców w wybranym do badań podstawowych (diagnostycznych) regionie strukturalnego bezrobocia a następnie porównanie otrzymanych wyników z tych badań - z wynikami badań porównawczych (weryfikacyjnych), przeprowadzonych w obszarach o różnym stopniu bezrobocia⁴. Stworzyła ona podstawy do przyjęcia identycznych zasad monitorowania

1

   Zdaniem autorki etyka w postaci kodeksowej może pełnić wiele ważnych funkcji: m.ia doradczych, prakseologicznych, etykietalnych, czy odnoszących się do prestiżu zawodowego, itp., ale nie powinna ich stawiać ponad prawem. Zob. M. Środa, Marcinkiewicz, to nie Mojżesz, „Polityka", nr 43, Warszawa 2005, s. 32-35.

2

   Jest to zagadnienie ważne, bowiem - jak sugeruje J. Penc - dobrze przeprowadzona rejestracja zmian monitorowanych procesów zachodzących zarówno wewnątrz organizacji, jak i w jej otoczeniu, powinna doprowadzić do sformułowania wniosków i konkluzji eliminujących zjawiska niepożądane, dostosowując jej działania do potrzeb rynku i otoczenia. Por. J. Penc, Leksykon biznesu, tamże, s. 261-262. Warto dodać, że np. w przypadku stosowania pizez politologów monitoringu państwa, będą to wybrane do monitorowania, elementy wchodzące w skład jego politycznej organizacji, pozwalające na tzw. wczesne ostrzeganie pized zagrożeniem, zazwyczaj związanym, co ma obecnie miejsce w przypadku rządu premiera J.Kaczyńskiego, z niedostosowaniem efektów zarządzania do społecznych oczekiwań.

3

Zob. J. Śniadecki, Byka zarządzania przedsiębiorstwem w regionie stmkturalnego bezrobocia: identyfikacja - diagnoza - kierunki zmian, Wyd. Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2006.

4

Za obszar o strukturalnym bezrobociu do badań diagnostycznych przyjęto podregion koszaliński (w woj. zachodniopomorskim), natomiast dobadań weryfikacyjnych - podregiony: zielonogórski (w woj. lubuskim) o strukturalnym bezrobociu i gdański (w woj. pomorskim), od niego wolnym. Do przepro'wadzenia badań wybrano respondentów według kryterium stosunku do posiadanych lub zarządzanych przez nich zasobów, tj. przedsiębiorców (entrepreneurów) osobiście zarządzających własnymi firmami, bądź też wynajmowanych przez nich menedżerów (intrapreneurów), zarządzających tymi firmami z upoważnienia lub w imieniu ich właścicieli.