Praktyka i doświadczenia badawcze minionych dekad wskazują, że ekonomiści podejmują wysiłek naukowy w pewnych typach procesów poznawczych zaliczanych do ekonomii pozytywnej (ustalenie jak to jest?).
Elementarnym typem poznania ekonomicznego jest wyczerpujący opis nowego lub mało podatnego na obserwację zjawiska lub procesu gospodarczego (np.: fundusze private eąuity, venture Capital, „szara strefa”, „raje podatkowe”, „korupcja gospodarcza”, „tygrysie rynki”, itp.). Ideałem tego typu badania jest stworzenie modelu odwzorowującego tę mało znaną sferę życia gospodarczego.
Bardziej zaawansowanym typem problemu jest wyjaśnianie przyczyn jakiegoś kłopotliwego stanu lub dziwnej tendencji (np.: źródła kryzysu jakiegoś sektora gospodarki, ucieczka wykwalifikowanych pracowników za granicę, wyludnianie się niektórych regionów i aglomeracji).
Innym typem często podejmowanych problemów badawczych są różnego rodzaju uwarunkowania lub bariery funkcjonowania i rozwoju określonych sfer gospodarki, zwłaszcza w pewnych nietypowych sytuacjach.
Do ważkich problemów ekonomicznych należą zmiany systemowe (restrukturyzacja, transformacja, sanacja finansowa, prywatyzacja, itp.).
- Wciąż nie do końca zbadanym typem współczesnego problemu ekonomicznego są procesy integracji międzynarodowej, a od kilkunastu lat globalizacji gospodarki.
Jednym z trudniejszych do badania problemów jest tworzenie nowych lub doskonalszych instrumentów analizy ekonomicznej lub aplikacja (adaptacja) istniejących instrumentów do sfer życia dotychczas nie objętych nimi (ochrona zdrowia, kultura, sport, dobroczynność, technologia).
Najtrudniejszym typem problemu ekonomicznego jest projektowanie nowych systemów ekonomicznych lub nowych struktur gospodarczych, którym należy nadać specyficzną logikę funkcjonowania.
Typem coraz częściej podejmowanych problemów stały się w ostatnich latach kwestie konkurencyjności, konwergencji ekonomicznej, dumpingu socjalnego i innych specyficznych zagadnień.
Do ekonomii normatywnej należą typy problemów dotyczących skuteczności polityki gospodarczej w określonej sferze lub skuteczności stosowania określonych instrumentów tej polityki. Formułowane są w tym zakresie tematy rozpraw poświęcone polityce w poszczególnych sektorach gospodarki, w odniesieniu do głównych procesów makroekonomicznych (zatrudnienie i bezrobocie, finanse i pieniądz, przedsiębiorczość i innowacyjność) oraz w zakresie szczegółowych rodzajów wspólnej polityki Unii Europejskiej.
przegląd nowości wydawniczych i publikacji w czasopismach naukowych, przegląd list realizowanych i zakończonych projektów badawczych (baza Cordis Unii Europejskiej, polska baza OPI - Ośrodka Przetwarzania Informacji),
- przegląd specjalności naukowych osób z tytułem i stopniem doktora, przegląd informacji o publicznych obronach prac doktorskich,
Wykorzystanie wyszukiwarek internetowych poprzez sprawdzenie liczby dokumentów w określonych językach zawierających odpowiednie kombinacje słów kluczowych.