4552035398

80 Zofia Kaczorowska

Sudeckiego — lata z niedoborem lekko przewyższają lata z nadmiarem opadu. Największa różnica przypada na Beskidy Zachodnie (58 wobec 42), gdy tymczasem w sąsiadujących kotlinach występuje całkowite zrównanie.

Prawdopodobieństwo pojawienia się lat suchych (niedobór opadu w granicach 11—25%) jest największe — rzędu 25—20% — w Karpatach, na Pojezierzu Mazurskim i w Polsce środkowej, a najmniejsze — rzędu 12% — na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Przedgórzu Sudeckim.

Częstość lat wilgotnych waha się w jeszcze szerszym zakresie: od 22—21 % na Nizinie Śląskiej i Pojezierzu Pomorskim do 6% w Beskidzie Sądeckim.

Ciekawe, że lata suche są notowane częściej niż wilgotne w Karpatach, w pasie wielkich dolin i na Pojezierzu Mazurskim.

Lata bardzo suche (niedobór 26—50% średniej sumy wieloletniej) są wyjątkowo rzadko spotykane w środkowej części Polski (5 razy na 100 lat), w pozostałych dzielnicach liczby ich są dość wyrównane, wahając się od 12 (Przedgórze Sudeckie) do 20% (Beskid Sądecki).

Lata bardzo wilgotne wykazują nieznacznie wyższą frekwencję niż bardzo suche, wahając się od 24% (Beskid Sądecki) do 7% (Nizina Śląska i Wyżyna Krakowsko-Częstochowska). W Karpatach, w Polsce środkowej i na Pojezierzu Mazurskim notowane są one częściej niż bardzo suche. Na Śląsku i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej liczba przypadków z dużym niedoborem znacznie przewyższa liczbę z takim nadmiarem.

Lata skrajnie suche (z niedoborem > 50 %) aczkolwiek są zjawiskiem bardzo rzadkim, to jednak notowanym we wszystkich dzielnicach w ilości 2—4 przypadków na 100 lat.

Lata skrajnie wilgotne spotykane są niewiele częściej — maksymalnie do 7% na Nizinie Śląskiej, a w Polsce środkowej w analizowanym okresie 1900— 1959 opad ani razu nie dosięgnął tej granicy.

Jesienie z przeciętną sumą opadu wyróżniają się wysoką frekwencją jedynie w Polsce środkowej (40%), w pozostałych dzielnicach wahają się w dość ciasnych granicach: od 28% na Pojezierzu Pomorskim do 18% na Przedgórzu Sudeckim.

Zestawienie wszystkich odchyleń ujemnych i dodatnich — bez względu na ich wielkość — ujawnia i tu oscylację około 50%, z tym że w większości dzielnic Polski przeważają lata z niedoborem, jedynie w centrum kraju, na Pojezierzu Pomorskim i Przedgórzu Sudeckim jest przeciwnie. Godzien uwagi jest fakt, że największa nadwyżka przypadków z niedoborem występuje w Polsce południowej.

Prawdopodobieństwo jesieni suchych (o niedoborze opadu 11—25% sumy wieloletniej) jest dość wysokie — rzędu 15% (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)— 27% (kotliny podkarpackie), z wyjątkiem Polski środkowej, gdzie wynosi tylko 7%.