4552035793

SP 1 ’10 „Rosja wyparta z Europy" - konsekwencje dla porządku... 101

i demilitaryzacji przekształcić Rosję w kraj z rozwiniętą gospodarką rynkową, stabilnym systemem społeczno-politycznym, będący równoprawnym partnerem dla krajów Zachodu. Współcześni okcydentaliści, podobnie jak i ich dziewiętnastowieczni poprzednicy, byli przekonani, że realizacja takiego celu jest niemożliwa bez nawiązania partnerstwa i współpracy z krajami zachodnioeuropejskimi, gdyż bez ich pomocy i bez naśladowania modelu europejskiego niemożliwa jest modernizacja kraju, dlatego też opowiadali się za integracjąRosjizzachodnimi strukturami gospodarczymi, politycznymi i wojskowymi (NATO, MFW, ODCE, GATT, UE)¹¹. Podkreślali oni, iż Rosja historycznie przynależy do cywilizacji chrześcijańskiej, a więc jest częścią świata europejskiego. Dlatego strategicznym celem Rosji powinno być zbudowanie strategicznego partnerstwa z Zachodem, wstąpienie do struktur Zachodu, gdyż pociągnie to za sobą międzynarodowe wsparcie dla rosyjskich reform i włączenie Rosji do dominującej w świecie grupy wysoko rozwiniętych państw, które odgrywają decydującą rolę w stosunkach międzynarodowych¹². Rosjanie mieli nadzieję, że po rozpadzie ZSRR i odrzuceniu balastu w postaci nieakceptowanej przez zachodnie społeczeństwa ideologii komunistycznej, wraz z pozostałymi społecznościami Europy Środkowo-Wschodniej będą uczestniczyć w procesie tworzenia Wielkiej Europy, która zgodnie z oczekiwaniami pierwszych rosyjskich reformatorów (Michaił Gorbaczow i Eduard Szewardnadze) miała rozciągać się „od Atlantyku po Ural”. W początkowym okresie przemian rosyjskich wyraźnie dominowała chęć „okcydetalizacji” Rosji, co znalazło swój wyraz m.in. w gorbaczowow-skiej koncepcji „wspólnego europejskiego domu”, a także w „doktrynie Kozyriewa”, która przez pierwsze lata wyznaczała strategiczny kierunek rosyjskiej polityki zagranicznej.

Ta prozachodnia orientacja społeczeństwa rosyjskiego została jednak szybko podważona i nastąpił odwrót do tradycji, przypisywania znaczenia własnej wyjątkowości i odrębności, do odradzania się antyzachodniej ideologii, kształtowania postaw nacjonalistycznych, mentalności imperialnej oraz autorytarnej. Tendencja „europejska” i postrzeganie przez Rosjan nerstwo dla Pokoju zakładającej szeroką współpracę pomiędzy NATO a Federacją Rosyjską, której zwieńczeniem mogłoby stać się włączenie Rosji do euroatlantyckie-go systemu bezpieczeństwa i powstanie trwałego sojuszu amerykańsko-rosyjskiego.

¹¹    N. M. Sirota, Osnowy geopolitiki, Sankt-Petersburg 2001, s. 102.

¹²    Federacja Rosyjska 1991-2001, pod red. J. Adamowskiego, A. Skrzypka, Warszawa 2002, s. 266.