4597125884

Nr 36.

WSZECHŚWIAT.

575

kier i mocznik—zkolei zaczęto zastanawiać się nad pytaniem, czy pozostaje ona także w pewnym stosunku do przeróbki tłuszczów w organizmie zwierzęcym. Pytanie to tern bardziej wydawało się usprawiedliwione!!), że u pewnych zwierząt, zwłaszcza zaś w niektórych chorobach, tłuszcz w znacznej ilości odkłada się w wątrobie. Pan Noel Paton przez czas dłuższy za-j§ty był rozbieranym tu przedmiotem, a z pracy jego wyjmujemy następujące szczegóły:    W roz

maitych częściach wątroby równomiernie są rozmieszczone ciała rozpuszczalne w eterze, t. zw. ciała tłuszczowe. Ilość tych ciał u zwierząt jednego gatunku jest dość stała w jednakowych warunkach; absolutne jej wahania są dość znaczne, lecz przeciętnie wynoszą około 5°/₀ substancyi wątroby. Po wytrawieniu wątroby eterem znajduje się w niej jeszcze pewna ilość kwasów tłuszczowych, w części w połączeniu z zasadami jako mydła, w części w związku z ciałami natury nukleinowej. Wyciąg eterowy zawiera 40—90% kwasów tłuszczowych, które wynoszą około 3% substancyi wątroby. Od innych tłuszczów ciała różni się tłuszcz wątrobowy znacznie mniejszą zawartością kwasu olejowego. Lecytyna stale zawarta jest w wyciągu eterowym wątroby i to w dość równej ilości, około 2,35% ciężaru organu. Prawie połowa kwasów tłuszczowych powiązana jeflj z tym związkiem. W mniejszej ilości zawarta jest cholesteryna (0,039% u królików, 0,029% u kotów); prócz tego występują inne jeszcze substancye, których ilość waha się od 4,2 do 22%. Tłuszcze zostają przenoszone do wątroby i tutaj składane, lecz także tworzą się w tym organie. Nie ulegają one tu wszakże tak prostej przemianie, jak się to dzieje z glikogenera. Skupione w wątrobie tłuszcze znikają albo przez przejście do innych organów, albo przez przemiany chemiczne. Tak więc niektóre kwasy chemicznie łączą się z fosforem i choliną na lecytynę, będącą poprzednikiem związków nukleinowych w ciele. Zdaje się przeto, że zadaniem wątroby jest zużytkowanie fosforu przez łączenie tegoż z kwasami tłuszczowerai i wytwarzanie tym sposobem połączeń nukleinowych. Przy zwykłym zapasie w wątrobie nie spostrzega się ich ubytku po poście 56-godzinnym u kotów i po 96 godzinach u gołębi. Gdy wszakże bardzo duża ilość tłuszczu była nagromadzona w wątrobie u kotów, zauważono w ciągu 68 godzin znaczny ubytek. Nadmiar tłuszczu pokarmowego przeważnie skupia się w wątrobie, np. u kotów i królików. Nigdy ilość tłuszczu w wątrobie nie jest propor-cyonaluą do ilości zawartego w tym organie gli-kogenu. Strawa, obfita w wodany węgla, powiększa zawartość tłuszczu w wątrobie. Gdy glikogen wątrobowy zanika, ilość kwasów tłuszczowych trudnotopliwych zwiększa się, a w okresie tym surowica krwi pozostaje zupełnie klarowną. Dowodzi to, że kwasy tłuszczowe tworzą się z glikogenu. Dodatek nadmiaru ciał białko

wych do pokarmu nie sprowadza skupienia tłuszczu w wątrobie.

(Journ. of Physiology, Naturw. Rundsch.).

M. FI

WIADOMOŚCI BIEŻĄCE.

— Wykłady matematyczne i przyrodnicze w uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w półroczu zimowem 1896/1897 r. akad.

1. Prof. d-r Karliński. Astronomia teoretyczna, 3 godziny tygodniowo.—2. Tenże. Rachunek całkowy, 3 g. t.—3. Tenże. Ćwiczenia w seminaryum raatematyczuem, 4 g. t.- 4. Prof. d-r Żorawski Wstęp do matematyki wyższej, 5 g. t.—5. Tenże Ćwiczenia w semiuaryum matematycznem. Oddział la, 2 g. t. Oddział Ib, 4 g. t. — 6. Doc. d-r Kępiński Teorya funkcyj, 4 g. t—7. Prof. d-r Witkowski. Fizyka doświadczalna, 5 g. t.—8. Tenże. Elektryczność i magnetyzm, 2 g. t.— 9. Tenże. Ćwiczenia praktyczne w pracowni fizycznej, 4 g. t.— 10. Prof. d-r Natanson. Hydrodynamika, 4 g. t.—11. Prof. d-r Witkowski i prof. d-r Natanson. Konwersatoryum fizyczne, 1 g. t.—12. Prof d-r Rudzki. Ogólny teoretyczny kurs geofizyki, 3 g. t.—13. Tenże. Magnetyzm ziemski, 2 g. t —14. Prof. d-r Olszewski. Chemia nieorganiczna, 5 g. t.—15. Tenże, ćwiczenia chemiczne: dla farmaceutów 15 g. t., dla medyków i przyrodników 6 g. t.—16. Prof. d-r Schramm. Chemia farmaceutyczna, 4 g. t.—

17.    Tenże, ćwiczenia chemiczne: dla przyrodników i rolników 9 g. t., dla medyków 6 g. t.—

18.    Doc. d-r Bandrowski. Zasady chemii ogól

nej, 2 g. t.—19. Prof. d-r Kreutz. Minerelo-gia, 5 g. t.—20. Tenże. Ćwiczenia mineralogiczne, 1 g. t.—21 Prof. d-r Szajnocha. Zasady geologii i petrografii, 2 g. t.—22. Tenże. Paleontologia systematyczna, c. d., 2 g. t.—23. Tenże. Konwersatoryum geologiczne, 2 g. t.— 24. Tenże. Ćwiczenia praktyczne w gabinecie geolog., 4 g. t.—25. Prof. d-r Rostafiński. Zasady botaniki, 3 g. t. — 26. Tenże. Morfologia roślin, 2 g. t.—27. Tenże. Pracownia botaniczna, 4 g. t.—28. Prof. d-r Janczewski. Botanika ogólna w zastosowaniu do rolnictwa, 3 g. t. — 29. Tenże. ćwiczenia botaniczne dla rolników, 2 g t.—30. Tenże. Morfologia grzybów (część I),    1 g. t.—31. Tenże. Ćwi

czenia botaniczne dla przyrodników, 3 g. t.— 32. Prof d-r Godlewski. Chemia rolnicza, 5 g. t.— 33. Tenże, ćwiczenia chemiczno rolnicze:    dla uczniów II roku 9 g. t.. dla uczniów

III roku w godzinach dowolnych.—35. Prof. d-r Wierzejski. Zoologia z uwzględnieniem potrzeb lekarzy, 5 g. t.—36. Prof. d-r Hoyer. Anatomia porównawcza i histologia zwierząt do-