4645771713

24

JAN BAUMGART

z powodu zarządzeń oszczędnościowych decyzja z dnia 12 stycznia 1924 r. uczyniła budowę nieaktualną. Biblioteka Jagiellońska zaś na swoje najistotniejsze potrzeby uzyskała w r. 1925 jedynie część parteru w Collegium Nowodworskiego. Komitet budowy Biblioteki uzyskał za pośrednictwem Ministerstwa WRiOP przedłużenie terminu rozpoczęcia budowy o lat pięć tj. do 23 lutego 1931 r. (Art. III kontraktu z gminą m. Krakowa). Tak więc Fryderyk Papee przeszedł z końcem 1926 r. w stan spoczynku, nie doczekawszy się realizacji rzuconego przed dwudziestu laty hasła budowy nowego gmachu Biblioteki Jagiellońskiej. Zyskał jednak już realną lokalizację na stosunkowo obszernej parceli przy al. Mickiewicza 22 oraz pozostawił wyremontowane gmachy Collegium Maius oraz Collegium Nowodworskiego (1922-1926).

IV. NOWY GMACH BIBLIOTEKI JAGIELLOŃSKIEJ PRZY AL. MICKIEWICZA 22

Dyrektor Biblioteki Edward Kuntze (1927-1947) stanął przed poważnym zagadnieniem realizacji budowy gmachu Biblioteki Jagiellońskiej. Jako pracownik Biblioteki w latach 1906-1918 poznał dobrze księgozbiór, potrzeby lokalowe oraz budowlane Biblioteki Jagiellońskiej. Mimo że w r. 1919 objął dyrekturę Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Rektor i Senat UJ zwrócili na niego uwagę już w r. 1920 jako na przyszłego kierownika budowy i przyszłego dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej. Kilkuletni pobyt w Poznaniu pozwolił mu na dokładne poznanie gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, wybudowanego w roku 1902, a posiadającego lepsze i bardziej nowoczesne urządzenia od Biblioteki Warszawskiej i Lwowskiej. Rozwiązanie problemu, jaki przed nim stanął w Krakowie, stało się zadaniem życiowym Edwarda Kuntzego. Nie zawiódł oczekiwanych nadziei.

Zanim jednak wybudowano nowy gmach, Biblioteka przeszła jeszcze ciężki okres w starym budynku przy ul. św. Anny. Do wszystkich istniejących trudności doszło zawalenie się stropu w sali magazynowej w tzw. stuba communis (1927).

Katastrofalny stan Collegium Maius zaalarmował opinię publiczną. Podjęte przez Uniwersytet starania o poprawę istniejącej sytuacji poparły trzy organizacje: Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Jagiellońskiej, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz Towarzystwo Miłośników Książki. Na list wiceprezesa Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Wacława Anczyca z dnia 15 lutego 1928 r. w sprawie Biblioteki Jagiellońskiej odpisał ówczesny premier Kazimierz Bartel donosząc w dniu 21 lutego 1928 r. o decyzji Rady Ministrów wstawienia do nadzwyczajnego budżetu inwestycji 1 000 000 zł. na rozpoczęcie budowy Biblioteki Jagiellońskiej. W tydzień później Ministerstwo WRiOP pismem z dnia 28 lutego 1928 r. zwróciło się do Rektoratu UJ o przedłożenie programu budowy nowej Biblioteki. Analogiczne wezwanie wyszło w dniu 9 marca 1928 r. z Ministerstwa Robót Publicznych do Okręgowej Dyrekcji Robót Publicznych w Krakowie¹⁰.

Program taki, po wypracowaniu go przez Dyrekcję Biblioteki Jagiellońskiej oraz Dyrekcję Robót Publicznych w Krakowie, został przedłożony 7 kwietnia Ministerstwu w formie konkretnego szkicu jako „Program konkursu architektonicznego na projekt budowy gmachu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie”. Przewidywał on gmach o kubaturze ok. 87 400 m³, przybliżony zaś kosztorys opiewał na kwotę 4 370 000.— zł. (Cena jednostkowa 50.— zł za 1 m³). Ministerstwo znacznie obcięło i zredukowało program, wskutek czego ówczesny Rektor UJ Leon Marchlewski musiał osobiście przedłożyć Ministrowi „Wyjaśnienia”, w których zostały zredukowane rozmiary budowy podane w programie, w szczególności po-

¹⁰ Arch. UJ S II 471 Akta z r. 1928.