216 BOLESŁAW SWIDERSKI
zacji Europejskiej Wspólnoty Ekonomicznej (Organization for Euro-pean Economic Co-operation, skrót: OEEC), Documents Exchange Scheme (1950 r. Plan Wymiany Dokumentów)51.
Wielka Brytania nie posiada jednego nadrzędnego ośrodka, który by całkowicie centralizował wymianę druków z zagranicą. Istnieje ich kilka. Nadto cały szereg bibliotek i instytucji prowadzi bezpośrednią wymianę zagraniczną.
Do bardziej racjonalnego rozmieszczenia zbiorów w kraju przyczyniają się też plany specjalizacji bibliotek. W ramach systemów ”subject specialization” dokonuje się wycofywania materiałów z jednych instytucji i przekazywania ich właściwym bibliotekom, które specjalizują się w określonych dziedzinach stosownie do uzgod-dnionego planu kooperacji 52. Akcja racjonalnego rozmieszczenia zbiorów, będąca zresztą dopiero w zaczątkach, godna jest uwagi.
III. Współpraca bibliotek w zakresie opracowania zbiorów. Centralny druk kart katalogowych w Wielkiej Brytanii został wprowadzony w życie późno, bo dopiero w 1956 r.53 i oparł się
0 wydawnictwo brytyjskiej bibliografii bieżącej (British National Bibliography). Przeprowadzona w 1950 r. kwerenda wydawców bibliografii wykazała, że pierwotnie tylko około 200 bibliotek w Wielkiej Brytanii wyraziło chęć subskrybowania centralnie drukowanych kart55. Przy produkcji kart zastosowano pewne godne uwagi inowacje techniczne, które pozwalają m.in. uniknąć magazynowania nakładów kart. Przechowaniu ulegają tylko same matryce. W przyszłości zamierza przejść się do zaopatrywania kart w hasła, które pozwoliłyby na zużytkowanie ich w katalogach krzyżowym
1 rzeczowym.
Prócz centralnego druku kart (centralized cataloguing) dotyczących piśmiennictwa narodowego, spotyka się też w niektórych państwach próby współpracy w zakresie zespołowego opracowania (co-operative cataloguing) publikacji zagranicznych nabywanych
51 Manuel des echanges intematicmaux... s. 452.
82 Por. s. 209.
53 Centralized cataloguing. W: Encyclodaedia of librarainship. Loffidon <1958) s. 66—67.
54 A. J. W[ells]: The British National Bibliography. W: Encyclopaedia of librarianship... s. 57.
55 A. J. Wells: Printed catalogue cards. Joum. of Docum. VoU. 13: 1957 s. 67—71.