4962385088

ołowiu, cyny lub miękkiego aluminium, pęknięcie występuje w końcowej fazie procesu. Natomiast proces plastycznego płynięcia materiałów twardych (np. stal o dużej zawartości węgla) może być już na samym początku przerwany pęknięciem materiału.

Rys. 3. Wykresy siły wykrawania w funkcji drogi stempla dla materiałów: a) bardzo plastycznych, b) plastycznych, c) kruchych.

Jednakże pomimo pęknięcia, krążek blachy może nadal pozostawać w otaczającym go materiale. Jest to spowodowane wzajemnym zazębieniem się nierówności obu stron powierzchni pęknięcia. Siła nie spada więc do zera z chwilą pęknięcia, lecz utrzymuje się na pewnym poziomie. Spowodowane jest to również tarciem materiału o powierzchnię otworu płyty tnącej. Maksymalną silę cięcia oblicza się wg. wzoru F,= KLg R,

gdzie: R, - wytrzymałość materiału na ścinanie,

L - długość linii cięcia, g - grubość materiału,

K - współczynnik uwzględniający występowanie gięcia przy cięciu, stępienie noży,

K= 1,3-1,7.

W celu zmniejszenia siły cięcia stosuje się:

1)    cięcie stopniowe za pomocą

•    wykrój nika lub matryc zukosowanych,

•    stempli o różnej długości w przypadku równoczesnego wycinania kilku otworów;

2)    podgrzewanie ciętego materiału, co powoduje zmniejszenie wartości R,.

Dzięki tym działaniom uzyskuje się zmniejszenie siły cięcia o 10-60%, w zależnościom od kąta zukosowania i grubości materiału.

Średnicę krążka wyjściowego D wyznaczamy:

>    dla blach o grubości do 1 mm obliczenia prowadzi się dla walca o średnicy zewnętrznej wytłoczki;

>    dla blach o grubości g > 1 mm obliczenia wykonać dla walca o średnicy średniej.

D = Vd₀²+4d₀H H = h + h

gdzie: d - średnica obliczeniowa wytłoczki,

H - wysokość wewnętrzna obliczeniowa, h - wysokość wytłoczki bez kołnierza, h' - naddatek na obcięcie.

h [mm]	6	12	20	25	38	50	65	75	90	100	125	150
H [mm]	7.2	13.6	22	27.4	40.8	53.2	68.6	79	94.4	104.8	130.5	156.5