je ocenia?
• Kiedy przeprowadzicie już kilka wywiadów, postarajcie się je porównać. Czy zdarza się, że różne osoby opisują te same wydarzenia? Czy ich relacje różnią się między sobą? Jak sądzicie, z czego mogą wynikać różnice?
Rozpoczęliście pracę nad projektem od burzy mózgów na temat najbardziej frapujących obiektów, jakie znaleźliście w waszej miejscowości. Stopniowo, dzięki dalszym poszukiwaniom, odkrywaliście coraz więcej faktów. Przeprowadziliście też wywiady z mieszkańcami, zyskując ciekawe i często bardzo osobiste wspomnienia. Spróbujcie teraz odtworzyć na tej podstawie przeszłość waszej miejscowości: jak wyglądała? Jak przebiegało życie codzienne? Gdzie znajdowała się dzielnica żydowska? Może uda się wam zdobyć stare mapy, które pomogą w tej rekonstrukcji i ułatwią odpowiedzi na niektóre pytania.
To najtrudniejsza, ale i najciekawsza praca, jaka was czeka.
Jeśli w waszej miejscowości lub w jej okolicy znajduje się cmentarz żydowski, postarajcie się nim zaopiekować. To także ważny sposób „Przywracania Pamięci".
Cmentarze w religii żydowskiej
Spróbujcie zinwentaryzować nagrobki na cmentarzu, którym się opiekujecie. Oprócz fotografii ciekawą metodą dokumentacji jest także frotaż. Być może pracowaliście już w ten sposób na lekcjach plastyki. Przyłóżcie kartkę papieru lub kalki do nagrobka, a następnie zamalujcie ją miękkim ołówkiem lub kredką. Jeśli wszystko się uda, efekt będzie zbliżony do tego, który my uzyskaliśmy, przygotowując dia was okładkę tej książki.
Może warto zorganizować wystawę najpiękniejszych frotaży?
mają szczególne znaczenie. Dlatego wszystkie działania podejmowane na cmentarzach muszą odbywać się według ścisłych reguł, aby zachować szacunek dla tych miejsc. Na końcu tej książki
znajdziecie wytyczne Komisji Rabinicznej, dzięki którym dowiecie
się, co wolno, a czego nie należy robić na cmentarzu żydowskim.
Na wielu etapach projektu staniecie przed problemami, z którymi sami nie będziecie mogli sobie poradzić. Dobrze wtedy zaangażować do współpracy innych ludzi i instytucje: staną się oni waszymi sojusznikami. Warto działać razem - pamiętajcie, że nadaje to waszej pracy szczególną wartość.
Zastanówcie się, w których momentach pracy nad projektem warto zaprosić do współpracy sojuszników. W jaki sposób najlepiej to zrobić? Do kogo należy się zwrócić?
8