Karina Fedynyszyn
pracowników naukowych i studentów macierzystej uczelni, nie zapomina jednak o innych czytelnikach, traktując ich z jednakową uwagą i szacunkiem. Biblioteka wychodząca poza mury uczelni służy lokalnej społeczności i tworzy pozytywny wizerunek uczelni.
Na środowisko biblioteczne składa się również otoczenie, w którym przebywać będzie potencjalny użytkownik. Aby zapewnić komfort czytelnikom oraz pełniejsze wykorzystanie zbiorów zgromadzonych w bibliotece, warto zwrócić uwagę na usytuowanie księgozbioru. Dogodny dostęp to niezbędne minimum, ale ważnym elementem będzie także podział księgozbioru i czytelne opisanie jego zawartości. Ułatwieniem w poszukiwaniach będą nieskomplikowane w obsłudze katalogi biblioteczne, np. w formie komputerowej bazy danych wyposażonej w intuicyjny interfejs użytkownika. Istotne znaczenie ma wyposażenie techniczne biblioteki. Przyjazne wnętrza, wygodnie i ergonomicznie rozmieszczone regały i stoliki, stanowiska multimedialne, różnorodne oprogramowanie oraz szybkie łącza internetowe zachęcą czytelników do korzystania z zasobów.
Kolejnym, istotnym celem działań marketingowych jest trafne rozpoznanie i zaspokojenie potrzeb czytelników. Znajomość środowiska użytkowników biblioteki, identyfikacja jego potrzeb oraz dostosowanie się do nich należą do głównych zadań biblioteki. W bibliotekach akademickich możemy wyróżnić potrzeby: podstawowe, edukacyjne, informacyjne, poznawcze i techniczne. Potrzeby podstawowe związane są z dobrymi warunkami pracy, fachową i miłą obsługą, szybkością i rzetelnością świadczonych usług. Dostęp do różnorodnej literatury naukowej, zgodnej z profilem kształcenia, oraz nauczanie umiejętności informacyjnych służą zaspokojeniu potrzeb edukacyjnych użytkowników. Potrzeby informacyjne wymagają uzyskiwania wystarczającej liczby rzetelnych, aktualnych i różnorodnych informacji na tematy interesujące czytelników. David Nicholas zakłada, że „aby ludzie mogli działać skutecznie, efektywnie i bezpiecznie, pomyślnie, muszą być doinformowani, inaczej mówiąc, muszą być zaspokojone ich potrzeby informacyjne”1. Rozwijanie zainteresowań związanych z procesem edukacyjnym uczelni, prowadzeniem badań naukowych i zaspokajaniem własnych potrzeb intelektualnych, niekoniecznie wiążących się z tokiem nauczania, to odpowiedź na potrzeby poznawcze czytelników. Natomiast zapoznanie się z najnowszymi technologiami informacyjnymi, metodami wyszukiwania potrzebnej literatury oraz obsługi urządzeń i programów komputerowych, znajdujących się w bibliotece, ma za zadanie zaspokoić potrzeby techniczne czytelników. W poznawaniu potrzeb czytelniczych niezastąpione mogą okazać się również informacje przekazywane przez czytelników bezpośrednio bibliotekarzowi, na forum internetowym lub za pomocą poczty elektronicznej. Nie bez
i
D. Nicholas, Ocena potrzeb informacyjnych w dobie Internetu, Warszawa 2001, s. 25.