104
w znacznej części ze źródeł pozarolniczych. w tej zaś grupie w województwach zawierających wielkie aglomeracje. a wiec charakteryzujących sie znacznymi wielkościami dojazdów do pracy.
Zahamowanie intensywności migracji wewnętrznych spowodowało. że stały sie one w latach osiemdziesiątych co najwyżej równorzędnym w stosunku do ruchu naturalnego ludności czynnikiem kształtującym zmiany struktury regionalnej zaludnienia. Dotychczas migracje były czynnikiem o podstawowym znaczeniu.
Interesujące jest podjecie spekulatywnego obliczenia "strat" i "zysków” poszczególnych województw, wynikających ze zmniejszenia sie migracji wewnętrznych i zagranicznych w latach osiemdziesiątych (por. G. Gorzelak, 1987a). Tabl. 4 przedstawia województwa, które zanotowały największe starty i zyski w liczbie ludności w wyniku osłabienia migracji. Liczby w tej tablicy sa różnicami miedzy przyrostami rzeczywistymi a hipotetycznymi przyrostami liczby ludności w poszczególnych województwach, które miałyby miesjce, gdyby migracje w okresie 1980-1985 utrzymywały sie na poziomie lat 1975--1979.
Obraz jest jednoznaczny. Straty w liczbie ludności poniosły regiony zawierające wielkie aglomeracje oraz województwa silnie uprzemysłowione (legnickie, bielskie, częstochowskie), a wiec te województwa, które zawdzięczały wzrost liczby ludności głównie dodatnim saldom migracji. Zyskały natomiast województwa tradycyjnie "odpływowe", szczególnie zaś te, w których w latach siedemdziesiątych występował znaczny odpływ za granice (głównie opolskie i olsztyńskie).
W latach osiemdziesiątych nastąpiło osłabienie procesów regionalnego różnicowania zaludnienia Polski, przy czym podstawowe znaczenie miały tendencje w sferze migracji. przy mniejszym wpływie ruchu naturalnego ludności.
Zatrudnienie, bedac jednym z głównych czynników rozwoju, jest jednocześnie istotym wskaźnikiem tendencji zmian w gos-