5192605184

58

uwzględniają nowe jakościowo procesy rozwoju. w tym także rozwoju regionalnego, które wystąpimy w tym w/aśnie okresie. Do zjawisk tych należy zaliczyć:

-    ograniczenie wolnej konkurencji przez rozwój monopoli, później zaś korporacji ponadnarodowych oraz wzrost roli interwencjonizmu pahstwa. które to zjawiska, choć zapoczątkowane w okresie przedwojennym, staZy sie podstawowymi czynnikami określającymi . mechanizmy rozwoju w skali światowej;

-    powstanie systemu pahstw socjalistycznych, dostarczających nowych doświadczeń. v; tym także w zakresie rozwoj u regionalnego;

-    radykalne wzmocnienie roli polityki regionalnej w wysoko rozwinietych krajach kapitalistycznych;

-    zaiamanie się systemu kolonialnego, zastąpienie eksploatacji kolonialnej eksploatacja neoko1 oni a 1 na;

-    wzajemny przepZyw idei i koncepcji miedzy teoriami wzrostu krajów rozwijających sie i teoriami rozwoju regionalnego;

-    wejście gospodarki światowej w fazę trzeciej rewolucji naukowo-technicznej, zmieniającej relacje czynników rozwoju i stwarzającej nowe mechanizmy wzrostu.

Tabela 3 pozwala na prześledzenie w syntetycznym ujęciu stanowisk, jakie poszczególne teorie zajmują względem podstawowych problemów rozwoju regionalnego. Za problemy takie uznajemy czynniki rozwoju regionów oraz przyczyny i mechanizmy powstawania różnic międzyregionalnych.

Nie jest celem tej pracy erudycyjny przegląd istniejących stanowisk teoretycznych, chodzi w niej raczej o wydobycie ze światowego dorobku teorii rozwoju regionalnego tych jego elementów, które mogą okazać sie przydatne do analiz gospodarki socjalistycznej, tak w warstwie eksp1ikatywnej, jak i - w pewnym zakresie - normatywnej. Dlatego też poprzestaniemy na