5167287916

w znacznej mierze zależy od orientacji teoretycznej stanowiącej podstawę interwencji (podejście w pracy socjalnej, czyli zastosowanie danej teorii w praktyce).

W odróżnieniu od teorii w naukach ścisłych, teorie w naukach społecznych, takich jak socjologia czy psychologia, z których podstawy czerpie praktyka pracy socjalnej, są w mniejszym stopniu sprawdzalne przy użyciu dowodów i nie odznaczają się takim stopniem ścisłości. Dzieje się tak, dlatego że przedmiotem poznania nauk społecznych i psychologicznych są nie tylko obiektywne fakty (ludzie zachowania, wypowiedzi), ale i subiektywne doznania (myśli, odczucia, przekonania). Dlatego w pracy socjalnej tak istotna jest komunikacja i jakość relacji z osobą.¹⁸ Z uwagi na charakter przedmiotu poznania - w naukach psychospołecznych, w tym w pracy socjalnej, istnieje wiele teorii, często ścierających się ze sobą.

Każda praca wykonywana jest z wykorzystaniem właściwych jej narzędzi - umożliwiają one wykonanie określonych czynności.

Również praca socjalna prowadzona jest z wykorzystaniem narzędzi właściwych tej profesji. Narzędzia pracy socjalnej, wspomagają metodyczne działania pracownika socjalnego i umożliwiają świadczenie jak najwyższej jakości usługi oraz służą dokumentowaniu jej przebiegu.

Minimalny zakres dokumentowanych informacji dotyczących przebiegu pracy socjalnej oraz rezultatów zrealizowanych działań określa KARTA PROWADZENIA PRACY SOCJALNEJ Z OSOBĄ LUB RODZINĄ (zob. dodatek nr 1 „Narzędzia pracy socjalnej").

Zakres dokumentowanych informacji może być szerszy, niż określa to KARTA PROWADZENIA PRACY SOCJALNEJ Z OSOBĄ LUB RODZINĄ. W przypadku stwierdzenia, że osoba lub rodzina znajduje się w szczególnie trudnej sytuacji, przebieg pracy socjalnej oraz jej rezultaty powinny być dokumentowane zgodnie z zasadami, o których szerzej mowa w rozdziale 5. Ta szczególna sytuacja będzie miała miejsce, gdy osoba lub rodzina:

•    ma niski poziom własnych zasobów i możliwości lub trudności w ich wykorzystaniu w celu poprawy swojej sytuacji lub

•    wykazuje konieczność poprawy sytuacji w wielu obszarach problemowych lub

•    występuje rozległość lub głębokość sytuacji problemowej.

Wzory narzędzi służących dokumentowaniu przebiegu pracy socjalnej oraz narzędzi wspomagających proces pracy socjalnej stanowią dodatek nr 1 do niniejszej publikacji.

To, jakie konkretne narzędzia zostaną wykorzystane zależy od:

•    indywidualnej sytuacji osoby lub rodziny objętej usługą - rodzaju obszaru problemowego oraz cech indywidualnych osób lub rodzin,

•    etapu metodycznego postępowania.

Tabela nr 2. Narzędzia służące dokumentowaniu wykorzystywane w ramach poszczególnych etapów metodycznego postępowania

Etap metodycznego postępowania	Narzędzia pracy socjalnej służące dokumentowaniu przebiegu pracy socjalnej i rezultatów podjętych działań
	Minimalny zakres dokumentowanych informacji	Rozszerzony zakres dokumentowanych informacji
Diagnoza i ocena	Karta prowadzenia pracy socjalnej z osobą lub rodziną	•    Arkusz „Ocena sytuacji/ funkcjonowania osoby lub rodziny" •    Karta działań w pracy socjalnej

¹⁸ D. Howe, Krótkie wprowadzenie do teorii pracy socjalnej, Ex Libris Pracownika socjalnego, Warszawa 2011, s. 19.

18