5194415991

6.1. DOBÓR TECHNOLOGII OBRÓBKI UBYTKOWEJ

Naddatki obróbkowe są niewielkie, rzędu kilku dziesiątych milimetra. Z zasady obróbkę ścierną stosuje się do elementów, których powierzchnia ma twardość powyżej 30HRC. Dobierając warunki szlifowania, trzeba zwrócić uwagę na materiał obrabiany, wydajność procesu i koszty, z zachowaniem wymagań jakościowych dokładności i stanu powierzchni przedmiotu obrabianego. Dobrze szlifowalne są stale o strukturze martenzytycznej, nieco gorzej o strukturze perlitycznej. Źle szlifuje się materiały miękkie - stale o strukturze ferrytycznej i austenitycznej oraz materiały kolorowe (praktycznie rzadko poddaje się szlifowaniu). Obróbka ta pozwala na uzyskanie dokładności odpowiadającej 4-7 klasie i chropowatości do ok. 0,1 pm. Niekorzystnymi cechami obrobionej powierzchni są: nieregularny profil chropowatości i obniżona nośność. Stan powierzchni można poprawić, stosując wy-iskrzanie. Sposób ten można dobrać do obróbki powierzchni płaskich, walcowych, a także powierzchni złożonych (koła zębate, gwinty). Gwinty szlifuje się znacznie trudniej niż inne rodzaje powierzchni. Występuje tutaj tzw. szlifowanie kształtowe ze względu na ostry zarys powierzchni, przy czym ważny jest właściwy dobór ściernicy.

Szlifowanie z wykorzystaniem taśm stosuje się w obróbce wykończeniowej części o prostych powierzchniach obrotowych (np. wałków) i części o dużych złożonych powierzchniach, których szlifowanie tarczami nastręcza trudności lub praktycznie jest niemożliwe np. łopatki turbin.

Charakterystyczne cechy obróbek gładkościowych przedstawiono w tabeli 6.1.

Tabela 6.1. Charakterystyczne cechy obróbek gładkościowych

Polerowanie

.    Dogładzanie Dogładzeme _ .

Gładzenie    °.    .    _f.    Docieranie

oscyjacyjne folią ścierną

Usuwany    2-5    2-4    1-3    1-5

naddatek [pm]

0,01-0,04

80-95

169

Chropowatość po-    0,02-0,04

wierzchni R_a [pm]

Udział nośny    70-80

powierzchniowy [%]

Wydajność

procesu

ok. 0,0035 mm (mm² • min)

³/ od 0,5 do 2 um/h

Docieranie oscylacyjne - jest przeprowadzane z wykorzystaniem drobnoziarnistych osełek (rys. 6.7 - patrz s. 170). Minimalny nacisk osełki na powierzchnię wynosi 0,05-0,26 MPa. Obróbka prowadzona jest w strumieniu chłodziwa. Po osiągnięciu żądanej chropowatości powierzchni (Ra = 0,01 pm) następuje samoczynne zatrzymanie procesu poprzez utworzenie się na powierzchni obrabianej klina chłodziwa, który przerywa obróbkę. Podczas docierania zdejmowana jest warstwa o grubości 1,5-8 pm, a uzyskiwana chropowatość Ra = 0,16-0,01 pm. Sposób ten można stosować do obróbki powierzchni zewnętrznych różnych rodzajów, kształtów i wymiarów, elementy do układów hydraulicznych, pneumatycznych, silników spalinowych (np. czopów wałów), narzędzi i przyrządów pomiarowych.

Docieranie proszkiem jest obróbką ścierną, w której rolę narzędzia spełnia luźny proszek ścierny zawarty w mieszaninach (różnego rodzaju płynach i pastach) nakładanych na powierzchniach docieraków (rys. 6.8 - patrz s. 170). Proces docierania jest procesem najstarszym wśród sposobów obróbki ściernej powierzchniowej i jest stosowany do uzyskania zmniejszenia chropowatości, lecz również do poprawiania kształtu i wymiaru.