Transport morski
W ogólnoświatowym transporcie morskim coraz częściej pojawiają się przewozy ładunków ponad-gabarytowych (superciężkich i ciężkich). Obsługa tych nietypowych ładunków wymaga odpowiedniej infrastruktury portowej, a także umiejętności ludzi biorących czynny udział przy przeładunkach. Ponadto niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa żeglugi podczas transportu tego typu ładunków, zwłaszcza na akwenach ograniczonych [2]. Obecnie towary o bardzo dużej wadze przeładowywane są w portach posiadających odpowiednie doświadczenie w tej materii, jak i właściwe wyposażenie. Ładunki superciężkie i ciężkie należą do grupy ładunków ponadgabarytowych i ciężkich, czyli takich, których wymiary lub waga, bądź też jedno i drugie, przekraczają standardowe parametry ładunków, co wymusza zastosowanie specjalistycznych jednostek transportowych oraz określonych technik przeładunkowych.
O ładunku superciężkim mówimy wówczas, gdy jego waga sięga nawet do kilkudziesięciu tysięcy ton, a wymiary nawet do kilkuset metrów. Do tego typu ładunków zaliczyć można m.in. platformy wiertnicze i podstawy morskich siłowni wiatrowych. Takie parametry wymuszają indywidualne podejście w zakresie przeładunku. Bardzo istotnym aspektem związanym z możliwościami obsługi ładunków superciężkich i ciężkich przez dany port jest jego lokalizacja i właśnie ze względu na nią niektóre porty nie są w stanie przyjmować tych największych ładunków. Tylko bliskie sąsiedztwo portu z morzem pozwala na zaistnienie danego portu na rynku przeładunku ładunków superciężkich i ciężkich. Ładunki takie mogą być holowane do miejsca przeznaczenia na małych odległościach przez holowniki lub transportowane na duże odległości przez tzw. ciężarówce. Są to jednostki transportowe do przewozów ładunków ponadgabarytowych i ciężkich, w tym ładunków superciężkich i ciężkich [8j. Ryc. 3 przedstawia przykład transportu na barkach podstaw o wadze 1600 ton do farmy elektrowni wiatrowej w rejonie Rodsand (Dania) [6]. Podstawy te były produkowane w porcie Świnoujście w Basenie Atlantyckim. Interesujący może być fakt, iż przygotowanie betonowych podstaw odbywało się bezpośrednio na barkach zacumowanych do nabrzeża. Po zakończeniu cyklu produkcyjnego nastąpił proces transportu barek do miejsca posadowienia na dnie morskim. Do ich przeniesienia z barki na dno zastosowano dźwig pływający o odpowiedniej nośności. Podsumowanie
Przy transporcie ładunków ponadgabarytowych występuje wiele problemów wynikających z:
• nietypowych własności ładunku (wymiarów, masy, zagrożenia)
• przewozów na znaczne odległości (w wielu przypadkach w relacjach globalnych)
• różnorodności środków transportu (wodnego-morskiego, śródlądowego), lądowego (drogowego, kolejowego) oraz powietrznego
• opracowania tras przewozu uwzględniającą istniejącą infrastrukturę transportową (środki transportu, dostępne trasy transportu)
• konieczności w wielu przepadkach opracowania zmian tej infrastruktury (przebudowy, budowy nowych elementów) Dlatego też powstała potrzeba podjęcia badań zmierzających do rozwiązania tych problemów, szczególnie w zakresie przewozów regionalnych i stąd w ramach unijnego projektu South Baltic znalazł się projekt Over-size Baltic, który w założeniu ma mieć wpływ na działy gospodarki związane z przemysłem, energetyką i transportem.
Główne cele projektu Oversize Balic obejmują:
1. Rozwinięcie strategii transportu ładunków ponadgabarytowych, która podniesie atrakcyjność regionu południowego Bałtyku;
2. Rozwinięcie sieci informacyjnej usprawniającej transport ponadgabarytowy ładunków w regionie południowego Bałtyku (zintegrowany punkt informacyjno-kontrolny);
3. Rozwinięcie transportu ładunków ponadgabarytowych w regionie poprzez wyznaczanie szlaków, rozwój infrastruktury transportowej oraz zwiększanie efektywności transportu;
4. Przekształcenie transportu ładunku wielkogabarytowego w bardziej bezpieczna formę;
5. Poprawa handlowej i infrastrukturalnej współpracy rozwijających się regionów konkurujących na globalnym rynku usług transportowych.
SUMMARY
Oversize cargos indude non-standard large and heavy indivisible cargos such as electric transfor-mers, reactor vessels, wind mills, airplane fusela-ge or nudear power plant- which is usually a part of advanced infrastructural high priority energy and technology projects. Oversize transport often needs to travel considerable distance; in many cases, national borders have to be crossed. Mainly this based on different kind of transport, often on sea transport. There are some problems to solve in case of such kind of transport. The paper pre-sents the analysis of questions connected with oversize transport.