We wszystkich przytoczonych zabawach badawczych obserwujemy pewne wspólne cechy związane ze sposobem myślenia dzieci. Każdą z tych zabaw cechowało chaotyczne działanie dzieci.Metodą prób i błędów dowiadywały się one w kolejnych zabawach o przyczynach zmiany ruchu auta (siła pchnięcia i odległość)
- prot. 114, tponieniu śniegu pod wpływem ciepła - prot. 240, rodzajach dźwięku w zależności od prędkości uruchomionej za-bawki-grzechotki - prot. 270, właściwościach magnesu - prot. 379, oraz zjawiskach pływania i tonięcia niektórych ciał -prot. 505. Dzieci dokonały wyodrębnienia cech istotnych i ich dalsze działanie zabawowe było powtarzane zgodnie z wykrytymi cechami. Opisane zachowania dzieci są typowe dla etapu sensoryczno-motorycznego myślenia, zatem potraktowano je jako pierwszy etap zabaw badawczych. Zabawy te charakteryzują się któtkim czasem trwania (od 4 do 12 minut wg zgromadzonego materiału badawczego). Są to zabawy, w których biorą udział dzieci samotne, rzadko również po dwoje i troje. Ten etap zabaw badawczych znamienny jest dla dzieci 3 i 4-letnich, ale występuje także w grupach starszych.
4.3.2. Zabawy badawcze
na etapie myślenia konkretno-obrazowego
Poniżej prezentowane protokoły stanowią przykład zabaw badawczych każego rodzaju świadczące o drugim etapie ich rozwoju. Zabawy dobrano w ten sposób, aby pod względem tematyki odpowiadały zabawom etapu pierwszego. Taki dobór w sposób jasny pozwoli prześledzić istotne różnice.
Mateusz M. 6;2 23’ prot. 99
Mateusz przyniósł do przedszkola samochodzik typu MATCH-30X. Usiadł przy stole i bawi się tym samochodem, prowadząc go ręką po blacie. Wstaje od stolika, podchodzi do kącika technicznego. Pierze nitkę, którą przyczepia do samo-
139