5217957735

w 1994 - 276 tys. Mg, w 1995 - 303 tys. Mg. Wartość eksportu osiągnęła w 1994 roku - 183 min USD, a w 1995 - 236 min USD. Wzrósł również niestety w tym okresie import wyrobów szklanych ze 188 tys. Mg w 1993 roku do 202 tys. Mg w roku 1995.

Obecnie liczba liczących się zakładów, które zajmują się wytwarzaniem szkła wynosi niespełna 100. Wielkość ich jest bardzo zróżnicowana. Ponad połowa to małe huty, produkujące niewielkie ilości szkła. Większość hut szkła jest zlokalizowanych w południowej części Polski. W zależności od przeznaczenia produkowanych przez huty wyrobów można podzielić je na cztery grupy: I -szkło budowlane, II - opakowania szklane, III - szkło gospodarcze, IV - szkło techniczne.

Główni producenci szkła specjalizują się przeważnie w jednej grupie szkła. Należy także zaznaczyć, że klasyfikacja niektórych wyrobów nie zawsze jest ścisła i jednoznaczna. Na ogół produkowane przez poszczególne branże wyroby charakteryzują się zróżnicowanymi właściwościami i mają odmienną technologię wytwarzania. Dlatego też wyroby każdej z branż będą omówione osobno.

I. Szkło budowlane

Ta grupa wyrobów obejmuje zróżnicowany asortyment używany w budownictwie do wypełniania otworów okiennych i drzwiowych, budowy ścianek działowych, elewacji zewnętrznych i wewnętrznych, balustrad balkonowych, świetlików okiennych, podłóg, sufitów itp. Szkło tego typu jest także stosowane w meblarstwie i motoryzacji. Szkło budowlane należy do grupy szkieł sodowo-wapniowo-magnezowych, w których głównymi składnikami są Si0₂, CaO, MgO i Na₂0. Wytwarzane jest ono w procesie hutniczym lub drogą przetwórstwa szkła, uzyskanego wcześniej metodą hutniczą. W tej branży topienie szkła odbywa się w dużych piecach wannowych o dobowym wydobyciu masy szklanej wynoszącym 550 Mg/24 h w wypadku linii szkła float.

Do wyrobów produkowanych metodą hutniczą należą: szkło float, szkło płaskie ciągnione, szkło walcowane, kształtki budowlane, szkło izolacyjne (piankowe i włókniste), mozaika szklana. Szkło płaskie stanowi główny asortyment szkła budowlanego i podstawowy półfabrykat do wytwarzania wielu wyrobów w procesie przetwórstwa. W zależności od metody formowania tafli szklanej wyróżnia się:

. szkło ciągnione - tafla jest formowana przez wyciąganie pionowe taśmy szklanej metodą Fourcaulta, Pitts-burgh lub Asahi;

. szkło walcowane - tafla powstaje przez walcowanie płynnej masy szklanej;

• szkło float - tafla szklana jest formowana w czasie płynięcia warstwy masy szklanej po powierzchni kąpieli stopionej cyny.

Obecnie w Polsce jest produkowane tylko szkło płaskie wszystkimi wymienionymi metodami. Wcześniej były produkowane również pozostałe asortymenty wyrobów, ale ich produkcja została zaniechana na początku lat dziewięćdzies iątych.

Do niedawna produkcję szkła budowlanego prowadziło w Polsce 8 hut szkła, w których było czynnych: 5 linii Pittsburgh, 6 linii Foucault, 1 linia Asahi, oraz 5 linii szkła walcowanego.

Wielkość produkcji szkła budowlanego, a w szczególności szkła płaskiego, jest zależna od ilości oddawanych mieszkań. Spadła ona wyraźnie od 1989 roku, kiedy nastąpiło zahamowanie budownictwa. Na początku lat 90. zostały wyłączone z produkcji szkła ciągnionego metodą Fourcaulta: dwa piece wannowe w Hucie Szkła Okiennego „Kara”, jeden piec w Hucie Szkła Okiennego „Ząbkowice” i jeden piec w Hucie Szkła Okiennego „Kunice”. Również w tym czasie uległa likwidacji Huta Szkła „Wałbrzych”, produkująca szkło walcowane barwne i bezbarwne, pustaki szklane i mozaikę szklaną. Na jej miejscu powstała niedawno Huta Szkła Walcowanego „Żan-Pol” z jednym agregatem do produkcji szkła walcowanego. Po uruchomieniu przez Pilkington Sandoglass w 1995 roku linii do produkcji szkła płaskiego metodą float, został wyłączony z eksploatacji w tym zakładzie jeden, a na początku 1996 r. drugi piec wannowy, produkujący szkło metodą Pittsburgh. Na początku 1996 r. zostały również wyłączone z eksploatacji dwa piece wannowe, produkujące szkło płaskie ciągnione metodą Fourcaulta (jeden w HSO „Ząbkowice” i jeden w HSO „Murów”), a w 1997 r. jednomaszynowy piec wannowy do produkcji szkła Antisol w HSO „Kunice”. W 1997 roku rozpoczęła pracę druga linia float w Dąbrowie Gór-niczej-Strzemieszycach w firmie PolFloat, należącej do koncernu Saint-Gobain.

W latach 1989-1994 obserwowano ciągły spadek produkcji szkła ciągnionego. Natomiast w związku z uruchomieniem w połowie roku 1995 linii float w Sandomierzu nastąpił już wyraźny wzrost produkcji szkła budowlanego (patrz tab. 1). Spadek produkcji szkła ciągnionego utrzyma się zapewne w dalszym ciągu a nawet pogłębi w związku z uruchomieniem w 1997 roku drugiej linii float.

Perspektywa w produkcji szkła płaskiego, pomijając szkło walcowane, należy do metody float, która wypiera, szybciej niż się spodziewano, produkcję szkła płaskiego, wytwarzanego metodą ciągnienia. Dziś do produkcji szyb zespolonych i szkła motoryzacyjnego stosuje się prawie wyłącznie szkło float. Szkło ciągnione ma szanse egzystowania w Polsce jeszcze jakiś czas ze względu na niższy jak dotychczas koszt wytwarzania i korzystniejsze dostosowanie go do niektórych celów w porównaniu do szkła float. Dotyczy to cienkiego szkła obrazkowego

Ceramika - Materiały Ogniotrwałe nr 1/98 31