muszą stać się przedmiotem zainteresowania wielu środowisk.
„Społeczeństwo czasu”, jak definiuje prof. Denek, powinno nauczyć się racjonalnie z niego korzystać a edukacja winna stanowić jedną z najbardziej intensywnych form kształtowania czasu, nie tylko jako rekreacji, ale przede wszystkim jako samorealizacji, kreatywności i wyzwalania twórczej aktywności. Umiejętność organizacji czasu wolnego, tak by ubogacał człowieka, kształtował jego osobowość i służył dobru wspólnemu, nie jest rzeczą łatwą. Zadaniem szczególnym, wymagającym wielu zabiegów jest organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży. Zajęcia pozalekcyjne czy pozaszkolne muszą być na tyle atrakcyjne, aby zaciekawić młodego człowieka, rozbudzić w nim chęć poznawania świata, i na tyle pasjonujące, by wybrał je zamiast oferowanych przez rynek, często nie wnoszących zbyt wiele pożytku, różnorodnych gier komputerowych czy programów telewizyjnych.
Propozycja Kazimierza Denka dotycząca możliwości wykorzystania czasu wolnego poprzez realizację ścieżki turystyczno-krajoznawczej jest jakby powrotem do natury i próbą przywrócenia spojrzenia na otaczającą rzeczywistość z perspektywy człowieka jako części harmonijnego ekosystemu.
Wycieczki szkolne, wyprawy wakacyjne czy „zielone szkoły ’ odpowiednio przygotowane, z jasno sprecyzowanymi celami i treściami niosą ze sobą wartości, których - jak przekonuje prof. Denek - żadna wiedza podana w wersji książkowej przekazać nie jest w stanie. Umożliwiają one realizację wielu celów: wychowawczych - od kształtowania postaw samodzielności, umiejęt-ności współpracy, rozwijania sprawności fizycz-170 nej, poprzez realizację celów dydaktycznych jak: - nabywanie wiedzy o przyrodzie i społeczeństwie oraz wykorzystanie tej wiedzy w praktyce, po poznawanie kultury, tradycji, historii i nabywanie umiejętności prawidłowego korzystania z zasobów przyrody.
Rozdziały dotyczące wycieczek szkolnych, „zielonych szkół”, wakacyjnych wędrówek mogą
i być traktowane jako vademecum organizatora. : Zawierają sprawdzone rozwiązania, propozycje regulaminów, wyciągi z ustaw o turystyce i roz-! porządzenia Ministra Edukacji.
: Edukacja dziś - jutro nie stanowi jednakże
rejestru powinności wychowawcy czy opiekuna j ani praw i obowiązków uczestników zajęć po-j zaszkolnych, jest natomiast jasnym i prostym wykładem konkretnych zachowań i porad praktycznych, syntezą informacji i sugestii autora wynikających z doświadczenia, obserwacji i dłu goletniej praktyki. Opracowanie ma na celu ukazanie szerokich możliwości podejmowania skutecznej pracy dydaktycznej i wychowawczej, między innymi poprzez intensywniejszą współpracę z różnorodnymi podmiotami funkcjonującymi w najbliższym środowisku.
! Droga edukacji do udziału w szerokich tren-
i
dach, strukturalnych przeobrażeniach wiedzie s zatem przez to, co bliskie, lokalne, co bezpośrednio składa się na warunki rozwoju dzieci i mło-i dzieży - taki wniosek można wysnuć po lektu-i rze książki Kazimierza Denka.
Mimo że ani wycieczki szkolne, ani wyprawy wakacyjne nie są z gruntu rzeczy niczym nowym, trzeba zauważyć, że coraz rzadziej traktowane są jako element edukacji. Przedsięwzięcia takie z różnych przyczyn, przede wszystkim ekonomicznych, nie są dostępne dla wszystkich uczniów, a i nauczyciele niechętnie 5 podejmują starania w tym kierunku, gdyż wiąże się to z dodatkową niepłatną pracą, obciążo-! ną dodatkowo olbrzymią odpowiedzialnością. Książka prof. Denka może zatem w dużej mierze przyczynić się do odtworzenia ruchu krajoznawczo-turystycznego, tym bardziej że wskazuje na istotne zagadnienia łączące proces na-j bywania wiedzy z wykorzystaniem czasu wol-1 nego i nabywaniem kompetencji społeczno-1 kulturowych.
Rady zawarte w książce zachęcają do refleksji, do poszukiwania samodzielnych odpowiedzi na dręczące niepokoje, skłaniają do opracowy-j wania własnych koncepcji i metod dochodzenia j do celu.
Konspekt nr 4/2006 (27)