5409391451

Nieprawidłowości i ich konsekwencje w projektach współfinansowanych z funduszy... 209

Definicja nadużycia finansowego

Nadużyciem finansowym nazywane jest jakiekolwiek celowe działanie lub zaniechanie naruszające interesy finansowe Wspólnot Europejskich w odniesieniu do wydatków, oraz jakiekolwiek umyślne działanie lub zaniechanie dotyczące wykorzystania lub przedstawienia fałszywych, nieścisłych lub niekompletnych oświadczeń lub dokumentów, które ma na celu sprzeniewierzenie lub bezprawne zatrzymanie środków z budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub z budżetów zarządzanych przez Wspólnoty Europejskie lub w ich imieniu:

■    nieujawnienia informacji z naruszeniem szczególnego obowiązku, w tym samym celu,

■    niewłaściwego wykorzystania takich środków do celów innych niż te, na które zostały pierwotnie przyznane [Konwencja o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich 1995 zpóźn. zm.].

W zakresie zapobiegania nadużyciom finansowym, Komisja Europejska utworzyła w 1999 r. Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF). Instytucja prowadzi dochodzenia min. w sprawie nadużyć na szkodę budżetu Unii Europejskiej oraz korupcji.

Zgodnie z art. 125 ust. 4 lit (c) Rozporządzenia nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w odniesieniu do zarządzania finansowego i kontroli programu operacyjnego instytucja zarządzająca wprowadza skuteczne i proporcjonalne środki zwalczania nadużyć finansowych, uwzględniając stwierdzone rodzaje ryzyka.

Najczęstsze nadużycia finansowe Beneficjentów II osi MRPO 2007-2013:

■    beneficjent zawyżył wartość kupowanych w projekcie urządzeń w stosunku do ich cen rynkowych,

■    beneficjent zakupił środki trwale, które wcześniej były jego własnością przed realizacją projektu,

■    zakupione środki trwałe nie były urządzeniami nowymi wbrew zapisom wniosku o dofinansowanie,

■    brak prawa do wystawiania faktur VAT przez firmę (np. zakupy dokonywane między członkami rodziny, np. od żony),

■    środki trwale zakupione w ramach projektu wykorzystywane przez inny podmiot.

Definicja beneficjenta

Zgodnie z definicją zawartą w Rozporządzeniu Rady (WE) 1083/2006 (art. 2 pkt. 4) mianem beneficjenta określamy podmiot gospodarczy, podmiot lub przedsiębiorstwo, publiczne lub prywatne, odpowiedzialne za inicjowanie lub inicjujące i realizujące operacje. W ramach programów pomocy objętych art. 87 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE) beneficjentami są przedsiębiorstwa publiczne lub prywatne, realizujące indywidualny projekt i otrzymujące pomoc publiczną.

Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013 definiują beneficjenta jako osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, realizującą projekty finansowane z budżetu państwa lub ze źródeł zagranicznych na podstawie decyzji lub umowy o dofinansowanie projektu.