5439978866

214

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

opinja o tern, że przeważnie woda „ściąga" pioruny, nie jest słuszna.

Na podstawie otrzymanych opisów wydaje się możli-wem postawić wniosek, że miejscem skupiania się piorunów' są tereny, gdzie następuje większa zmiana zewnętrznych warunków terenowych, a więc naprzykład:    1) jednostajny

teren równiny, przecięty dużą rzeką, 2) wzgórze, znajdujące się na rozległej równinie, 3) granica dużych lasów i większych obszarów nizinnych lub wodnych.

Powyższe łatwo się tłumaczy teorją istoty zjawiska pioruna. Powstanie bowiem wyładowania atmosferycznego stosownie do teorji G. C. Simpsona (patrz Przegląd Elektrotechniczny r. 1934 Nr. 3 str. 55, 56 i 57) wywołane jest rozdziałem ładunków elektryczności w chmurach, który według teorji Lenarda powstaje przy rozbijaniu się kropelek wody przy silnych prądach powietrznych. A więc miejsca, gdzie często mogą powstawać silne prądy powietrzne, będą miejscami skupiania się piorunów. Zdaniem naszem, powyżej opisane miejsca zmiany warunków terenowych mogą być powodem częstych silnych ruchów powietrznych, które sko-lei są przyczyną zaburzeń i wyładowań atmosferycznych.

Na tern kończymy analizę odpowiedzi, nadesłanych na zapytania, poruszone w kwesljonarjuszu ,,A , i skolei przejdziemy do kwestjonarjusza „B".

Przedsiębiorstwa elektryfikacyjne nadesłały dane o 158 burzach. Kwestjonarjusze rozesłane były w kwietniu. Nie wszystkie przedsiębiorstwa notowały wszystkie przechodzące nad sieciami burze, a opisały tyłko te, które wywołały jakiekolwiek zaburzenia ruchu.

Podział ilości burz według miesięcy przedstawia tabelka 12.

Tabela 12.

Mie siące	I	11	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X XI XII	Ra zem
Ilość burz		4	1	13	16	25	i^47	48	2	1 2 — -	158
%		2.5 0;6		8,2 10.1		15,8	29.8	30,4	1,3	, 1,3 - l	100,0

Jak widzimy, najwięcej burz, jak to zresztą było do przewidzenia, miało miejsce w Iipcu i w sierpniu.

Nasilenie zaobserwowanych burz (p. 4 kwestjonarjusza B) było następujące: gwałtownych — 52, średnich — 71, słabych — 20.

Dane co do opadów, towarzyszących burzom (p. 7 kwestjonarjusza B), zestawiono w tabelce 13.

Tabela 13.

Opady	Ulewa	Deszcz	Ulewa i grad	Deszcz i grad	Mały deszcz	Bez opadu 8	Ra zem 139
Ilość burz	22 92		4	4	9

Podział burz w ciągu doby był następujący:

od    godz.    6    do    godz.    12-ej    —    23;

>,    „    12    „    „    18-ej    —    83;

„    „    18    „    „    22-ej    —    19;

n    *»    22    „    »    6-ej    13;

Jak widać większość burz miała miejsce w czasie od południa do godz. 6-ej po południu.

W tabeli 14 zestawiono burze wg. kierunku przeciągania.

Tabela 14.

Kierunek burzy	N	NE	E	SE S 'SW • »	W	NW Razem
Ilość burz	6	25	i 35	24 9 9	»	17 I 126
% ’	4.8	19.8	27,9 i	19,0 7,1 7,1	0,8	13.5; 100.0 { |

Jak z powyższej tabeli widać, przeważają burze w kierunku wschodnim, północno-wschcdnim i południowo-wschodnim — stanowią one 66,7% wszystkich burz.

W ciągu zaobserwowanych 158 burz stwierdzono bezpośrednie wyładowanie pioruna w sieć w 30 wypadkach, w 19 wypadkach piorun uderzył w sąsiedztwie urządzeń elektrycznych.

Uszkodzenia, spowodowane przez burze, zestawione są w tabeli 15.

Podział 8 szt. uszkodzonych aparatów przeciwprze-pięciowych według fabrykacji był następujący: 2 szt. o nap. 35 kV i 1 szt. o nap. 15 kV systemu Bendmann'a, 2 szt. o nap. 15 kV systemu Paul Meyer‘a, 2 szt. o nap. 6 kV syst. We-stinghouse'a i 1 szt. o nap. 3 kV systemu rożkowego (przepalony opór).

Z zanotowanych przepięć tylko jedno, według wszelkiego prawdopodobieństwa, zaszło bez związku z burzą, a mianowicie nosiło charakter przepięcia ziemnozwarciowego.

W tabeli 16 podano, jaka ilość wyłączeń wyłączników głównych oraz wyłączników lokalnych łącznie ze spaleniem się bezpieczników lokalnych nastąpiła w badanych sieciach w związku z burzami. Pozatem w tejże tabeli podano ilość przerw dostawy energji, spowodowanych wyłączeniem wy-

Tabela 15.

Napięcie kV	Izolatory linjowe	Słupy drewniane	Izolatory przepustowe transformatorów, wyłączników i transformatorów pomiarowych	Uzwojenia transformatorów i transformator-ków pomiarowych	Aparaty przeciw- przepięciowe	Stopienie przewodów (Ilość wypadków)	Inne
60	12	2	7	i	,	2	2
40		—	—	—	—		1
35	27	26	13	3	2
30	2	3	22	4	—		6
20	3	—	—	—	—	—	3
15	12	6	2	29	3	2	5
6	3		2	10	2	—	3
5	22	9	4	2	—		5
3	3		—		1		1
Razem	84	46	50	49	8	4	26