5460978655

dzielania, przechodząc do stosowania kolumny o odpowiednio większej średnicy, nie zmieniając ani sorbentu, ani długości kolumny. Średnicę kolumny preparatywnej, konieczną do uzyskania potrzebnej wydajności rozdzielania, oblicza się wówczas, zakładając odpowiednie zwiększenie objętości dozowanej mieszaniny substancji rozdzielanych oraz natężenia przepływu eluentu, proporcjonalnie do stopnia zwiększenia pola przekroju poprzecznego wypełnienia kolumny preparatywnej lub procesowej i modelowej. Na rys. 2 naszkicowano schematycznie opisaną powyżej zasadę postępowania w związku z doborem optymalnych warunków rozdzielania substancji w skali preparatywnej, albo procesowej.

Rys. 2. Ilustracja dwuetapowego postępowania podczas powiększania skali procesu rozdzielania w celu otrzymywania substancji metodami chromatografii w skali preparatywnej lub procesowej. M - skala modelowa rozdzielania, P - skala preparatywna i procesowa rozdzielania

Warto też zwrócić uwagę, że w prawie wszystkich w/w domenach zastosowań chromatografii - szczególnie, gdy trzeba rozdzielać tylko dwie substancje i gdy nie jest konieczne stosowanie elucji gradientowej - jest możliwe wykonywanie rozdzielania w warunkach procesu ciągłego (SMB). Polega on na równoczesnej pracy ośmiu do kilkunastu kolumn, z odpowiednim przesunięciem fazy rozdzielania w każdej z nich. Roztwór rozdzielanych substancji („wsad") i eluent („ekstrahent”), wprowadza się w sposób ciągły oraz w sposób ciągły odbiera się składnik A (o niższej retencji - „ekstrakt) i składnik B (o wyższej retencji - „rafinat”). Odpowiednie miejsca doprowadzania / odbioru w/w strumieni są okresowo zmieniane przez odpowiedni system sterowania komputerowego. W konsekwencji frakcje eluentu, zawierające poszczególne rozdzielane substancje są zbierane bez przerwy. W takich przypadkach okazuje się, że chromatografia może być najbardziej opłacalna ekonomicznie ze wszystkich technik rozdzielania, możliwych potencjalnie do stosowania.

85