5484453668

174

W CZASOPISMACH

Otazky

żurnalistiky

Rok 1981, nry 1—3

Badać możliwości dalszej aktywnej działalności masowych środków przekazu w rozwijaniu i podwyższaniu jakościowych czynników formowania wspólnoty czechosłowackiego socjalistycznego narodu — tak określa Rudolf Porubsky zadania Instytutu Dziennikarstwa w Bratysławie w nowej, już siódmej, 5-latce. Do realizacji tych zadań — czytamy w artykule otwierającym nr 1. Otaz-ków — Instytut przystąpił z jasną koncepcją naukowo-badawczą.

Miioś Marko zajął siq miejscem telewizji w systemie dziennikarstwa. Punktem wyjściowym jest dla niego nie tylko włączenie tv do już istniejących mediów i wyznaczenie jej miejsca obok prasy, radia i filmu dokumentalnego, ale określenie jej pozycji w systemie środków masowego komunikowania. Telewizja nie powstała wszak z połączenia elementów innych systemów — jest nową jakością, nowym systemem. Powstanie tv stworzyło dziennikarstwo telewizyjne, stawiając w nowej sytuacji teorie gatunków. W odniesieniu do dziennikarstwa tv używa sią nazw gatunków zaczerpniętych z „macierzystych” dyscyplin dla nowych form czy treści — pisze autor — ale semantycznie obciążonych. Rozpatruje on telewizje „bądź jako emisje, bądź jako program telewizyjny: telewizyjne komunikowanie lub informacje”. Preferowanie zaś poszczególnych masowych środków informacji Marko przedstawia zwiezie następująco: rano radio (78°/o), przed południem radio — prasa (31—34°/o), po południu radio — prasa (40—28%), pod wieczór radio (34%), tv (23%), prasa (28%), wieczór tv (90%), radio (5%). prasa (3%). Na koniec chodzi autorowi o to, aby każdy z masowych środków informacji prezentował jak najefektywniejsze oddziaływanie przy

spełnianiu swojej funkcji, wykorzystując w tym celu wszystkie możliwości, aby na swój sposób przyciągał.

Następną pozycją są „Zakladne vychodiska żurnalistiky” Stefana V e 1’ a s a, który opierając sie przede wszystkim na Marksie a także na Leninie definiuje pojecie dziennikarstwa, jego główne cechy i funkcje. S. Vel’as uważa, że istotę dziennikarstwa stanowi poznanie i ocena aktualnej społecznej rzeczywistości, szczególnie jej politycznego oddźwięku, a także widzi ją w wywieraniu wpływu na człowieka. Z istoty dziennikarstwa wynika jego główna funkcja:    pośredniego kierowania społe

czeństwem. Autor wskazuje też i na to, że odbiór dziennikarstwa ma wszystkie cechy procesu komunikowania masowego i pojmuje dziennikarstwo jako istotną cześć systemu informacyjnego społeczeństwa.

Złożoność interdyscyplinarnych problemów rodzącej sie teorii propagandy ekonomicznej i dziennikarstwa ekonomicznego, problemów warunkujących rozwój naukowotechni-czny i ich pomyślne rozwiązanie są w praktyce przesłanką podwyższenia jakości pracy w tych ważnych ideologicznie dziedzinach — pisze Milan K a ś ik w artykule „Ekonomicka propaganda a veda”.

Ciekawego tematu dostarcza nam Frantiśek Bartośek:    „Ofsetiza-

cia a ćo s ńou suvisi” (Offsetyzacja i co sie ^z nią wiąże). Wykazując diametralnie różne efekty wprowadzania nowych technologii do redakcji i drukarń, puentuje ten wątek zacytowaniem Guardiana, który tak skomentował wprowadzone zmiany: „Jesteśmy chyba kolejnym przykładem zastosowania nowej technologii, która produkuje daleko gorszą gazete niż złe metody stosowane w XIX stuleciu”. Bardzo mocno podkreśla oczywistość nieuniknionych zmian, sprzeciwiając sie twierdzeniom, jakoby „w redakcji nic sie nie miało zmienić”. Pisząc o zaletach nowej techniki poligraficznej, akcentuje nieporównanie lepszą fotografie i skrócenie czasu produkcji gazety.

Ostatnią pozycją tej części materiałów nru 1. Otazków jest również interesujący artykuł Samuela Brec-k i „K psychologick^m otazkom no-vinarskeho rozhovoru” analizujący nawiązywanie kontaktu przy wywiadzie dziennikarskim oraz sam wy-