5833210763

[32]    Murray N. Rothbard, O nowa wolność: Manifest libertarianski, Fundacja Odpowiedzialność Obywatelska, Warszawa 2007, str. 76

[33]    Szersza krytyka państw demokratycznych:

Zob. Hans-Hermann Hoppe, Demokracja - bóg który zawiódł, Fijorr Publishing, Warszawa 2006

[34]    Libertarianizm nie sprzeciwia sie różnym formom hierarchii, o ile nie jest tworzona ani utrzymywana za pomocą agresji. Rothbard mocno podkreślał swój antyegalitaryzm, zauwazajac, ze zróżnicowanie ludzi pod różnymi względami jest całkowicie naturalne, a uznanie go za zlo byłoby „buntem przeciw ludzkiej naturze”. Por. Murray N. Rothbard, Egalitaryzm jako bunt przeciw ludzkiej naturze, Fijorr Publishing, Warszawa 2009, zwl. str. 29-54, 312-382

[35]    Poglądy Proudhona bywaja nazywane anarchoindywidualizmem, jednak przeznaczyliśmy to słowo na określenie innej (w pewnej mierze Proudhona sie wywodzącej) myśli, która również jest tak nazywana.

[36]    Rothbard ubolewał nad biedami Spoonera i Tuckera, wynikających z przyjęcia w ekonomii fałszywej koncepcji tzw. „fanatyzmu pieniądza” (związanej z laborystyczna teoria wartości), natomiast bardzo pozytywnie sie odnosił do ich myśli w dziedzinie filozofii politycznej:

Przede wszystkim musze zaczac od wyznania, ze Lysander Spooner i Benjamin R. Tucker byli niezrównani jako filozofowie polityki, a w obecnych czasach istnieje silna potrzeba wskrzeszenia zapomnianego juz w znacznej mierze spadku, jaki pozostawili po sobie w tej dziedzinie.

- jest to początek rozdziału pt. „Doktryna Spoonera i Tuckera w oczach ekonomisty”:

Zob. Murray N. Rothbard, Egalitaryzm jako bunt przeciw ludzkiej naturze, Fijorr Publishing, Warszawa 2009, str. 265-281

[37]    Przedstawienie dowodów na te twierdzenia wykracza poza ramy niniejszej pracy. Opierają sie m.in. na udowodnionej przez Ludwiga von Misesa prawidłowości, ze kształtujący sie spontanicznie na wolnym rynku system cen umożliwia racjonalna kalkulacje ekonomiczna i optymalna alokacje zasobów, co nie jest możliwe przy centralnym zarządzaniu zasobami, nierozerwalnie związanym z funkcjonowaniem państwa (sam Ludwig von Mises nie byl jednak anarchista).

Niektóre z najbardziej znanych modeli, czy wizji, funkcjonowania anarchokapitalizmu (lub niektórych „sektorów” gospodarki bezpaństwowej) zostały przedstawione w następujących dziełach:

Hans-Hermann Hoppe, Demokracja - bóg który zawiódł, Fijorr Publishing, Warszawa 2006,

Murray N. Rothbard, Egalitaryzm jako bunt przeciw ludzkiej naturze, Fijorr Publishing, Warszawa 2009,

Murray N. Rothbard, O nowa wolność: Manifest libertarianski, Fundacja Odpowiedzialność Obywatelska, Warszawa 2007,

Linda i Morris Tannehill, Rynek i Wolność, Fijorr Publishing, Warszawa 2003

Pierwsze dzieło, przedstawiające anarchokapitalistyczna wizje usług bezpieczeństwa, stworzył wg

Rothbarda, belgijski ekonomista Gustave de Molinari. Chodzi o esej „Produkcja bezpieczeństwa”, nie

wydany w Polsce w formie książkowej. Można sie z nim zapoznać w serwisie internetowym

„Libertarianizm.pl":

http://www.libertarianizm.pI/wolnosciowe_czytanki:prekursorzy:produkcja_bezpieczenstwa

[38]    W niniejszym tekście pominięto kwestie tzw. minarchizmu, którego przedstawiciele nazywaja siebie libertarianami, odcinając sie jednak od anarchizmu. Dzieła sie na dwie grupy: 1) pierwsza usprawiedliwia państwo i podatki, a jest to sprzeczne z libertarianska teoria prawa i właściwsze byłoby nazwanie jej poglądów liberalnymi; 2) druga nie usprawiedliwia podatków ani innych form agresji, ale uważa, ze powinno istnieć „państwo dobrowolne”, jednak twór taki zgodnie z przyjęta definicja państwa nie byl by państwem, lecz swoista forma anarchii.

[39]    Linda i Morris Tannehill, Rynek i Wolność, Fijorr Publishing, Warszawa 2003, str. 5

BIBLIOGRAFIA