G N O S T
Mimo wielu publikacji dotyczących tego zagadnienia nadal brak jest skutecznego algorytmu postępowania pozwalającego na zdiagnozowanie TOS. Rozpoznanie jest oparte na diagnostyce klinicznej obejmującej wywiad, odpowiednie testy prowokacyjne oraz dodatkowe badania nieinwazyjne i inwazyjne. Wykonywane w diagnostyce TOS testy prowokacyjne mają na celu nasilenie istniejącego ucisku na tętnicę i żyłę podobojczykową oraz splot ramienny. Kompresję pęczka naczynio-wo-nerwowego uzyskuje się najczęściej przez cztery testy:
- Test Adsona - chory siedzi z przywiedzionymi ramionami, poleca mu się wykonanie głębokiego wdechu, w uniesieniu i skręceniu głowy w stronę badaną. Zanikanie tętna na tętnicy promieniowej wskazuje na cieśń tylnej szczeliny mięśni pochyłych (fot. la).
- Test militarny Falconera i Weddela - test obojczykowo-żebrowy; u siedzącego pacjenta z maksymalnie opuszczonymi barkami i zbliżonymi do siebie łopatkami, przy pośrednim ustawieniu głowy ocenia się tętno na tętnicy promieniowej i osluchuje dół nadobojczykowy (fot. Ib).
- TesthiperabdukcjiWrighta-wykonywany u pacjentów siedzących z maksymalnie odwiedzionym ramieniem, ocenia się tętno na tętnicy promie
niowej oraz obecność szmeru nad tętnicą podobojczykową (fot. lc);.
- Test AER (abduction-exlemal-rolation) - polega na odwiedzeniu obu ramion pod kątem prostym i zgięciu także pod kątem prostym w stawach łokciowych. Powierzchnie dłoniowe rąk są rotowane na zewnątrz. W tej pozycji pacjent wykonuje mocne ruchy zamykania dłoni w pięść i ich otwierania przez około 3 min. W czasie trwania próby u chorych występują charakterystyczne dla tego zespołu dolegliwości bólowe lub zblednięcie skóry dłoni (fot. Id) (1,5* 11).
W literaturze autorzy coraz częściej informują, że wyniki tych testów mogą
być dodatnie przy różnych przyczynach ucisku, nie są więc swoiste i specyficzne dla powyższych zespołów. Ponadto wykazano, że testy mogą być dodatnie również u ludzi zdrowych, a więc ich wartość w rozpoznawaniu TOS jest względna. Dlatego należy przyjąć, że próby uciskowe mają tym większą wartość, im mniejsze jest odwiedzenie kończyny podczas tych prób. W celu dokładniejszego postawienia diagnozy wykonuje się badania nieinwazyjne (RTG okolicy pogranicza szyjno-piersiowego, USG metodą podwójnego obrazowania, reoangiografia, elektromiografia) i w niektórych przypadkach także inwazyjne, tj. flebografię i arterografię (1,5-8,11).
Leczenie zachowawcze obejmuje rehabilitację, w skład której wchodzą zabiegi fizykoterapii oraz kinezyterapii. Głównym celem fizykoterapii w leczeniu TOS jest zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz wzmożonego napięcia mięśni w obrębie obręczy barkowej oraz odcinka szyjnego kręgosłupa. Stosowanie fizykoterapii zależy od: typu TOS, rodzaju dolegliwości bólowych, doświadczeń własnych leczącego i tolerancji zabiegów przez chorego. W trakcie leczenia zachowawczego TOS pewne zabiegi fizykalne łączy się ze sobą w celu osiągnięcia lepszych efektów terapeutycznych. Wśród najczęściej E»
; K Najlepszy przenośny i ultrasonograf B/W na świecie.
' Idealny do badań ortopedycznych i fizjoterapeutycznych.
67