5996832648

91

kiej w zakres Działu Wyżyn Południowopolskich, choć bowiem są tam grądy typu wyżynnego, brak jest buczyn i jedlin.

Krajobrazy roślinne na terenie Działu Wyżyn Południowopolskich są wyjątkowo różnorodne i wskazanie typu dominującego nie jest możliwe. W porównaniu z działami poprzednio omówionymi znacznie wyższy jest udział krajobrazu dąbrów świetlistych i grądów; mamy tu też do czynienia z typami nie występującymi w innych działach, jak: krajobraz grądów i wyżynnych buczyn, krajobraz borów, borów mieszanych, grądów i buczyn oraz krajobraz borów mieszanych i jedlin. Dla charakterystyki biogeograficznej działu ważne jest też występowanie w wielu regionach niewielkich powierzchniowo stanowisk roślinności stepowej, uwarunkowanej współdziałaniem czynników klimatycznych i specyfiki podłoża.

W porównaniu z geobotanicznym podziałem Polski zaproponowanym przez W. Szafera (1972) Dział Wyżyn Południowopolskich odpowiada w ogólnym zarysie Poddziałowi Pasa Wyżyn Środkowych oraz wschodniej części Poddziału Pasa Kotlin Podgórskich, obejmując jednak Wyraźnie bardziej ograniczone terytorium. Nie obejmuje mianowicie obszaru wysoczyzn i wzgórz na zachód od środkowej Warty, określanych w podziale szaferowskim jako Kraina Wzgórz Trzebnicko-Ostrzeszowskich oraz Okręg Kaliski z Krainy Północne Wysoczyzny Brzeżne, terenów położonych na północny wschód od Gór Świętokrzyskich (Okręg Kozienicki z Krainy Północne Wysoczyzny Brzeżne), a także Wyżyny Lubelskiej. Włączono natomiast do omawianego działu obszar Opola Zachodniego, zaliczony przez Szafera do Prowincji Pontyjsko-Pannońskiej.

W zestawieniu z jednostkami podziału fizycznogeograficznego (Kondracki 1978) Dział Wyżyn Południowopolskich obejmuje Prowincję Wyżyn Małopolskich z podprowincjami: Wyżyn Śląsko-Krakowskich (341), Wyżyn Środ-kowomałopolskich (342), Wyżyn Wschodniomałopolskich (343) bez większości makroregionu Wyżyna Lubelska (343.1), a także dwie podprowincje z obszaru karpackiego: Północne Podkarpacie (512) i Wschodnie Podkarpacie (521). Poza wymienione jednostki fizycznogeograficzne omawiany dział wychodzi na północy, obejmując część makroregionu Wzniesienia Południowomazowieckie (318.8) z Podprowincji Niziny Środkowopolskie.

Stosunkowo wysokie jest podobieństwo zasięgu Działu Wyżyn Południowopolskich z Krainą Małopolską z przyrodniczo-leśnej regionalizacji (Trampler i in. 1990). Różnice sprowadzają się do nie włączenia do omawianego działu, zaliczonych do Krainy Małopolskiej, terenów Dzielnicy Radom-sko-lłżeckiej i Dzielnicy Wyżyny Zachodniolubelskiej, natomiast objęcia Dzielnicy Kędzierzyńsko-Rybnickiej, która zaliczana jest w podziale leśnym do Krainy Śląskiej.

Dział Wyżyn Południowopolskich rozdzielony został na dziesięć krain geobotanicznych, przy czym jedna kraina (Opola Zachodniego) nie została w dostatecznym stopniu scharakteryzowana z powodu fragmentarycznego tylko wejścia w granice kraju i braku porównywalnych materiałów. Różnice w inwentarzu naturalnych zbiorowisk roślinnych pomiędzy krainami polegają głównie na:

— zróżnicowaniu zbiorowisk na siedliskach boru mieszanego (Calamagro-